Logo

جواب منیر 5 پرسش 511: آیا امام متاهل است؟

سلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
آیا دلایل با سند معتبری وجود دارد که ثابت کند امام مهدی(ع) فرزند دارد؟
من ادله‌ی صحیح از کتاب‌های خودمان می‌خواهم، با اجازه. متشکرم.

اسیر - عربستان سعودی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

والحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.

وعلیکم السلام و رحمة الله و برکاته.

از پیامبر خدا(ص) به این مضمون روایت شده است که: «ازدواج سنت من است و هر کس از سنت من روی گرداند، از من نیست»(1) .

شما می‌‌توانی با توجه به روایاتی که در ادامه برای‌تان می‌آورم که اندکی از بسیار است، بفهمی که امام متاهل است؛ زیرا چطور می‌شود که بدون ازدواج فرزند داشته باشد؟ این روایات تقدیم به شما:

دلیل اول: شیخ نعمانی (شاگرد ثقة الاسلام کلینی) در کتاب غیبت و شیخ طوسی در کتاب غیبت با سند معتبر روایت می‌کنند: از مفضل بن عمر روایت شده است: شنیدم ابا عبد الله می‌فرماید: «صاحب این امر دو غیبت دارد، یکی از آنها طولانی می‌شود تا آنجا می‌گویند مرد و بعضی گویند کشته شد و بعضی دیگر می‌گویند رفت تا آنجا که بر امر او کسی باقی نمی‌ماند مگر اندک افرادی و بر موضع و مکانش کسی آگاهی ندارد مگر یک فرد از فرزندانش و هیچ کس دیگری مگر آن مولا که امرش را عهده‌دار است».

دلیل دوم: شیخ طوسی و جماعت با سندهای متعدد از یعقوب بن ضراب اصفهانی روایت می‌کند: او در سال دویست و هشتاد و یک حج به جا آورد. شب هنگام در مکه در بازار در خانه‌ای به نام خانه‌ی خدیجه ساکن شد. در آنجا پیرزنی بود که واسطه‌ی بین شیعه و امام عصر(ع) بود و داستان طولانی است و در انتهایش می‌گوید که او دفتری را برای پیرزن فرستاد و در آن صلوات بر رسول خدا و سایر ائمه(ع) بود و امر فرموده بود هنگامی که بخواهد بر ایشان صلوات بفرستند چنین بفرستد، و صلوات طولانی است. در بخشی از آن چنین آمده بود:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

اللَّهُمَّ أَعْطِهِ فِي نَفْسِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ شِيعَتِهِ وَ رَعِيَّتِهِ وَ خَاصَّتِهِ وَ عَامَّتِهِ وَ عَدُوِّهِ وَ جَمِيعِ أَهْلِ الدُّنْيَا مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ ـ

‌ و در انتهایش چنین بود‌ـ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَى وَ عَلِيٍّ الْمُرْتَضَى وَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ وَ الْحَسَنِ الرِّضَا وَ الْحُسَيْنِ الْمُصَفَّى وَ جَمِيعِ الْأَوْصِيَاءِ مَصَابِيحِ الدُّجَى وَ أَعْلامِ الْهُدَى وَ مَنَارِ التُّقَى وَ الْعُرْوَةِ الْوُثْقَى وَ الْحَبْلِ الْمَتِينِ وَ الصِّرَاطِ الْمُسْتَقِيمِ وَ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ وَ وُلاةِ عَهْدِكَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ وَ مُدَّ فِي أَعْمَارِهِمْ وَ زِدْ فِي آجَالِهِمْ وَ بَلِّغْهُمْ أَقْصَى آمَالِهِمْ دِينا وَ دُنْيَا وَ آخِرَةً إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ.

بار خدايا! به او عطا كن براى خودش و فرزندانش، و پيروانش و رعيتش و خاصانش و همه‌ی آنان كه فرمانش برند و دشمنانش و همه‌ی اهل دنيا آنچه ديدگانش را به آن روشن كنى ـ‌و در انتهایش چنین بود‌ـ خدايا! درود فرست بر محمّد مصطفى و على مرتضى، و فاطمه‌ی زهرا، و حسن خوشنود از قضا، و حسين پاک‌گشته، و همه‌ی اوصيايى كه چراغ‌هاى تاريكى، و نشانه‌هاى هدايت، و مشعل‌هاى فروزان تقوى، و دستاويز و رشته‌ی استوار و راه راست‌اند، و درود فرست بر وليّت و والیان عهدش و امامان از فرزندانش، و بر عمرشان بيفزا و طول حياتشان را فزونى بخش، و به نهايت آرزوهاى دينى و دنيوی و اخرويشان برسان كه به يقين تو بر هر چيز توانايى.

دلیل سوم: در زیارت مخصوصی که روز جمعه می‌خوانی و سید رضی الدین علی بن طاووس در کتاب جمال الاسبوع نقل کرده است، چنین آمده است:

«صلی الله علیک و علی آل بیتک الطیبین و طاهرین»

(صلوات خداوند بر تو و اهل بیت طیب و طاهرت)

و در جای دیگری از آن:

«صلوات الله علیک و علی آل بیتک هذا یوم الجمعة»

(صلوات خداوند بر تو و بر اهل بیت تو، این روز جمعه)

و در انتهایش «صلوات الله علیک و علی آل بیتک الطاهرین»

(صلوات خداوند بر تو و اهل بیت طاهر تو).

دلیل چهارم: در انتهای کتاب «مزار» بحار الانوار از کتاب «مجموع الدعوات» هارون موسی تلعکبری نقل شده است: سلام و صلواتی طولانی از رسول خدا به یک یک ائمه و بعد ذکر سلام و صلوات بر حجت(ع) با ذکر سلام و صلواتی خاص بر والیان عهد حجت(ع) و بر ائمه از فرزندانش و دعا برای آنها:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

السَّلَامُ عَلَى وُلَاةِ عَهْدِهِ، وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَيْهِمْ، وَ بَلِّغْهُمْ آمَالَهُمْ، وَ زِدْ فِي آجَالِهِمْ، وَ أَعِزَّ نَصْرَهُمْ، وَ تَمِّمْ لَهُمْ مَا أَسْنَدْتَ مِنْ أَمْرِكَ إِلَيْهِمْ، وَ اجْعَلْنَا لَهُمْ أَعْوَاناً، وَ عَلَى دِينِكَ أَنْصَاراً، فَإِنَّهُمْ مَعَادِنُ كَلِمَاتِكَ، وَ

خَزَائِنُ عِلْمِكَ، وَ أَرْكَانُ تَوْحِيدِكَ، وَ دَعَائِمُ دِينِكَ، وَ وُلَاةُ أَمْرِكَ، وَ خُلَصَاؤُكَ مِنْ عِبَادِكَ، وَ صَفْوَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ وَ أَوْلِيَاؤُكَ، وَ سَلَائِلُ أَوْلِيَائِكَ، وَ صَفْوَةُ أَوْلَادِ أَصْفِيَائِكَ، وَ بَلِّغْهُمْ مِنَّا التَّحِيَّةَ وَ السَّلَامَ، وَ ارْدُدْ عَلَيْنَا مِنْهُمُ التَّحِيَّةَ وَ السَّلَامَ، وَ السَّلَامُ عَلَيْهِمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَكَاتُهُ .

سلام بر والیان عهدش و ائمه از فرزندانش، خداوندا بر ایشان درود فرست و به آرزوهایشان برسان و بر عمرهایشان بیفزا و یاریشان را عزیز بدار و آنچه از امرشان را محوّل کردی به پایان برسان، و برای آنان یاران و برای دینت انصاری قرار بده که آنها معادن کلمات تو و خزاین علم تو و ارکان توحید تو و ستون‌های دینت و والیان امرت و بندگان خالص از میان بندگانت و برگزیدگان خلقت و اولیایت و برگزیدگان اولیایت و برگزیدگان فرزندان برگزیدگانت هستند و از ما تحیّت و سلام برسان و سلام آنها را نیز به ما برسان. سلام بر آنها و رحمت خدا و برکاتش.

دلیل پنجم: سید بن طاووس(ره) در جمال الاسبوع ص 306 و جاهای دیگر زیارتی را نقل کرده است که در یکی از قسمت‌های آن، این دعا پس از نماز آن زیارت آمده است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

اللَّهُمَّ أَعْطِهِ فِي نَفْسِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ شِيعَتِهِ وَ رَعِيَّتِهِ وَ خَاصَّتِهِ وَ عَامَّتِهِ وَ عَدُوِّهِ وَ جَمِيعِ أَهْلِ الدُّنْيَا مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ و تسرُّ به نفسَهُ....

بار خدايا! به او عطا كن براى خودش و فرزندانش، و پيروانش و رعيتش و خاصانش و همه‌ی آنان كه فرمانش برند و دشمنانش و همه‌ی اهل دنيا آنچه ديدگانش را به آن روشن كنى و دلش را شاد کند...

دلیل ششم: داستان جزیره‌ی خضرا که علامه مجلسی آن را در بحار الانوار نقل کرده است؛ در آن آمده است: «از مایحتاج ساکنان این سرزمین پرسیدم که از کجا تأمین می‌شود؛ چرا که من هیچ زمین زراعی در اینجا نمی‌بینم. گفت: مایحتاج آنها از جزیره‌ی خضرا از دریای سفید می‌رسد؛ از جزایر فرزندان امام صاحب امر(ع). به او گفتم: سالانه چند بار مایحتاج شما آورده می‌شود؟ گفت: دو بار، یک بار آمده و بار دیگر مانده است. گفتم: چند ماه مانده است تا بیاید؟ گفت: چهار ماه».

دلیل هفتم: سید بزرگوار علی بن طاووس در کتاب «عمل ماه رمضان» روایت می‌کند: از ابو قره دعایی روایت شده است که در تمام روزها برای حفظ وجود امام حجت(ع) خوانده می‌شود که از جمله بخش‌های آن: «و تجعله و ذریته من الائمة الوارثین» (و او و فرزندامش را از ائمه‌ی وارثان قرار بده).

دلیل هشتم: روایت وصیت که شیخ طاووس روایت کرده است و در روایت‌های مهدیین ذکر شده است که در آن می‌گوید: «هنگامی که وفاتش فرا رسد آن را به فرزندش اولین مقربین تسلیم نماید....» یعنی هنگامی که وفات امام مهدی(ع) برسد به فرزندش اولین مهدیین تسلیم نماید.

دلیل نهم: در مزار محمد بن مشهدی روایت شده است: از امام صادق(ع) که به ابو بصیر می‌فرماید: «گویی فرود آمدن قائم(ع) در مسجد سهله با اهل و عیالش را می‌بینم....»(2) .

دلیل دهم: علامه مجلسی در کتاب صلات (نماز) از بحار الانوار در اعمال صبح روز جمعه از اصل قدیمی از مولفان قدیمی دعای طولانی که بعد از نماز صبح خوانده می‌شود را روایت می‌کند. از بخش‌های این دعا برای امام حجت(ع) چنین می‌باشد:

«الهم کن لولیک فی خلقک ولیاً و حافظاً و قائداً و ناصراً حتی تسکنه ارضک طوعاً و تمتعه منها طویلاً و تجعله و ذریته فیها الائمة الوارثین....»

(بار الها! و برای وَلیِّ خود در بین خلایقت، سرپرست و نگهدار و پیشوا و یاور باش تا او را بر سراسر زمین فرمان‌روای مطاع گردانی و دورانی دراز او را در آن بهرمند سازی ، و او و ذُرّیه‌اش را در آن امامان وارثان قرار دهی....).

دلیل یازدهم: شیخ عباس قمی(ره) در مفاتیح الجنان در دعا برای صاحب الزمان و در پی آن بعد از دعای عهد شریف در یکی از قسمت‌هایش آورده است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«اللَّهُمَّ أَعْطِهِ فِي نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ أُمَّتِهِ وَ جَمِيعِ رَعِيَّتِهِ مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ وَ تَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ....»

(خدايا! به او عطا كن، در وجودش و اهلش، و فرزندان و نژادش و امت و همه‌ی رعيتش، چيزى كه چشمش را به آن روشن كنى، و وجودش را به آن خوشحال نمايى....)

و این دعا به ذکر یکی از فرزندان امام مهدی(ع) اهتمام خاص دارد و پس از او ذریه‌ای را بیان می‌کند و این می‌رساند که این فرزند، مقام و جایگاه خاصی دارد.

دلیل دوازدهم: سخن امام مهدی(ع) در سخنرانی‌اش بین رکن و مقام هنگام قیامش: «.... که ما مورد وحشت و ستم قرار گرفتیم، از دیار و فرزندان خود دور افتادیم، به ما ستم کردند و ما را از حقوق خود محروم ساختند....»(3) . این اعلان و بیانی از امام مهدی(ع) در ابتدای قیامش است مبنی بر اینکه از خانه‌اش و فرزندانش به سبب تعقیب ظالمین و جست‌وجوی آثار ایشان در تمام زمان‌ها و مکان‌ها، رانده شده است.

دلیل سیزدهم: از ابو الحسن امام رضا(ع) روایت شده است: «گویی درفش‌های سبز رنگ آمیزی شده‌ای را می‌بینم که از مصر می‌آیند تا به شامات می‌رسند و به فرزند صاحب وصیت‌ها هدایت می‌شوند»(4) . به وضوح از این روایت مشخص می‌شود که قبل از قیام قائم پرچم‌ها (یا تبایع) به سوی پسر صاحب وصیت‌ها هدایت می‌شوند. صاحب وصیت‌ها همان وارث ائمه‌ی معصوم می‌باشد؛ او ختم‌کننده‌ی آنها است و وصیت به او منتهی می‌شود و او همان امام محمد بن الحسن العسکری، صاحب الزمان(ع) و ذخیره شده‌ی آل محمد می‌باشد. این روایت بیان می‌کند که پرچم‌ها به سمت پسر صاحب وصیت‌ها یعنی پسر امام مهدی(ع) هدایت می‌شوند.

دلیل چهاردهم: ذریه‌ی امام مهدی در «دعای روز سوم شعبان» یعنی روز ولادت امام حسین(ع) آمده است.

از ابوالقاسم بن علا همدانی، وکیل امام عسکری(ع) روایت شده است که امام حسین(ع) در روز پنج‌شنبه سوم شعبان به دنیا آمده است. پس آن روز را روزه بگیر و این دعا را بخوان:

«....خداوندا! از تو درخواست مى‏‌كنم به حقّ مولود در اين روز كه.... او كُشته‌ی گريه و سرور خاندان است؛ آن كه با انتقام خون پاكش در رجعت آل محمّد نصرت و ظفرِ پايدار خواهد يافت، و در عوض شهادتش امامان و پيشوايان دين از نسل پاك آن حضرت خواهد بود، و شفا در تربت او است، و رستگارى و پيروزى همراه او است به هنگام رجعتش، و اوصيا بعد از قائم‌شان و غیبتش، از عترت او هستند، تا اين كه به خونخواهى آن حضرت برخيزند و انتقام گيرند، و خداوند جبّار را از خودشان خوشنود كنند، و از بهترين ياوران (دين خدا) باشند. درود خدا بر آنان تا زمانى كه روز و شب در رفت و آمد هستند.... »(5) .

دلیل پانزدهم: امام حسن عسکری(ع) فرزندانش از نسل قائم را مدح می‌فرماید: از مجلسی: به خط امام محمد عسکری(ع) بر کتابی چنین دیده شده است:

«به تحقیق ما با گام‌های نبوّت و ولایت از بلندترین قله‌ی حقایق بالا رفتیم و هفت درجه و طبقه‌ی نشانه‌ها و علامت‌های فتوی را با هدایت خود روشن ساختیم. پس ما شیران بیشه‌ی نبرد هستیم و باران‌های پر آب و رحمت و کوبندگان دشمنان، و در این دنیای گذرا در میان ما شمشیر و قلم است و همچنین لوای محمد در آخرت. نوادگان ما خلفای دین استوار و چراغ‌های امت‌ها و گشایندگان کرامت هستند....»(6) .

در اینجا امام حسین عسکری(ع) به نوادگانش (نوادگان ما خلفای دین استوار) اشاره می‌فرمایند و نواده، فرزند فرزند است و امام حسن عسکری(ع) فرزندی غیر از امام(ع) مهدی ندارد.

بنابراین مشخص می‌شود که این نوادگان از نسل امام مهدی(ع) و خلفای او در امت می‌باشند. همچنین این خبر مؤید روایت‌های مربوط به فرزندان امام مهدی(ع) که حکومت می‌کنند، می‌باشد.

هیأت علمی انصار امام مهدی (خداوند در زمین تمکینش دهد)

20 رجب 1431 هـ .ق

منابع:

1- با این مضمون و با الفاظ مختلف احادیث بسیاری روایت شده است؛ مانند جواهر الکلام: ج 29 ص 12.

2- مزار محمد بن مشهدی: ص 134.

3- غیبت نعمانی: ص 290.

4- معجم موضوعی: ص 451.

5- بحار الانوار: ج 53 ص 94.

6- الزام الناصب: ج 2 ص 143 ؛ بشارت الاسلام: باب 12 ص 168.

استاد ابومحمد انصاری