روایت فرار از علما

بسم الله الرحمن الرحیم

منظور از روایت "فرار از علماء" چیست؟!

قال رسول الله ص"قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلّم سَیَأْتِی زَمَانٌ عَلَى أُمَّتِی یَفِرُّونَ مِنَ الْعُلَمَاءِ کَمَا یَفِرُّ الْغَنَمُ عَنِ الذِّئْبِ فَإِذَا کَانَ کَذَلِکَ ابْتَلَاهُمُ اللَّهُ تَعَالَى بِثَلَاثَةِ أَشْیَاءَ الْأَوَّلُ یَرْفَعُ الْبَرَکَةَ مِنْ أَمْوَالِهِمْ وَ الثَّانِی سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ سُلْطَاناً جَائِراً وَ الثَّالِثُ یَخْرُجُونَ مِنَ الدُّنْیَا بِلَا إِیمَانٍ‏" مستدرک الوسايل / ج 11 / ح 13301 

رسول خدا ص فرمود: "به زودى زمانى براى مردم فرا رسد که از علماء فرار مى‏کنند چنان چه گوسفند از گرگ مى‏گریزد. در آن صورت خداوند آنان را به سه چیز مبتلا مى‏کند: اول: برکت را از اموالشان بر مى‏دارد. دوم: سلطانى ستمگر بر آنان مسلط مى‏گرداند. سوم: بدون ایمان از دنیا مى‏روند"

پاسخ:

1:این روایت مرسل است ودر نتیجه سندش ضعیف است.(باب الزام)

2:این روایت واحد است وقابل استناد در بحث عقایدی وجوب تقلید از غیرمعصوم(مراجع) نیست.

3: این روایت مخصوص اهل بیت ع است ونمی توان آن را به فقهاء سرایت داد. حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي عِمْرَانَ عَنْ يُونُسَ عَنْ جَمِيلٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ‏ يَغْدُو النَّاسُ عَلَى ثَلَاثَةِ صُنُوفٍ عَالِمٍ وَ مُتَعَلِّمٍ وَ غُثَاءٍ فَنَحْنُ الْعُلَمَاءُ وَ شِيعَتُنَا الْمُتَعَلِّمُونَ وَ سَائِرُ النَّاسِ غُثَاءٌ." بصائر الدرجات في فضائل آل محمد صلى الله عليهم ؛ ج‏1 ؛ ص8 

امام صادق ع فرمود: "مردم سه دسته هستند: عالم ودانشجو وخاروخاشاک. ما علماء هستیم وشیعیان ما دانشجویان هستند وبقیه مردم، خاروخاشاک هستند.

4: اگر قبول کنیم که منظور از علماء در این روایت، فقهاء هستند، آیا فقهای اوائل وفقهای اخباری که تقلید از غیرمعصوم را حرام می دانستند نیز عالم هستند واین روایت شامل آنان نیز می شود؟!

5: اگر قبول کنیم که منظور از علماء در این روایت، افرادی غیر از اهل بیت ع نیز هستند، منظور علمایی هستند که راوی حدیث اهل بیت ع هستند و نظر اهل بیت ع را نقل کنند ونه نظر شخصی ورأی واجتهاد شخصی خودشان را بگویند.