سخن خداوند متعال و هو الذی فی السماء اله و فی الارض اله

در این فرموده‌ی خداوند متعال:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«وَهُوَ الَّذِي فِي السَّمَاءِ إِلَهٌ وَفِي الْأَرْضِ إِلَهٌ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ» (1)

(او کسی است که در آسمان اله است و در زمين اله است و او، حکيم و دانا است) (2).

چرا بین اله آسمان و اله زمین فرق گذاشته شده است در حالی که او سبحان و متعال، اله یکتا هم در آسمان و هم در زمین می‌باشد؟

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

والحمدلله رب العالمین.

یعنی اولوهیت مطلق در آسمان و زمین فقط از آنِ خداوند سبحان و متعال است در پاسخ به کسانی که گفتند که الوهیت مطلق در آسمان از آنِ خدای سبحان و متعال است ولی الوهیت مطلق در زمین از آنِ عیسی(ع) یا حُجت‌ها(ع) می‌باشند. در زمان ائمه(ع) نیز چنین اتفاقی افتاد و کسانی که ادعای رجوع و انتساب به ایشان(ع) را داشتند آنها را اله در زمین خواندند یعنی الوهیت مطلق را در زمین از آنِ آنها(ع) دانستند.

ائمه(ع) در احادیثی که از آنها روایت شده است، از این سخن برائت جستند. به آنچه شیخ کلینی از امام صادق(ع) در کتاب کافی روایت نموده است، رجوع نمایید . (3)

منابع:

1- زخرف: 84.

2- از هشام بن حکم روایت شده است: ابو شاکر گفت: در قرآن آیه‌ای هست که همان سخن ما است؟ گفتم کدام است؟ گفت:

«وَهُوَ الَّذِي فِي السَّمَاءِ إِلَهٌ وَفِي الْأَرْضِ إِلَهٌ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ»

(او کسی است که در آسمان اله است و در زمين اله است و او، حکيم و دانا است).

نمی‌دانستم چگونه پاسخش را بدهم. در سالی که حج کردم از ابا عبد الله(ع) پرسیدم. فرمود: «این کلام یک زندیق خبیث است. اگر به سوی او بازگشتی به او بگو: اسم تو در کوفه چیست؟ می‌گوید: فلانی. دوباره به او بگو: اسم تو در بصره چیست؟ خواهد گفت: فلانی. بگو: خداوند، پروردگار ما نیز چنین است؛ در آسمان اله است و در زمین نیز اله است، در دریاها اله است و در صحراها نیز اله است و در هر جای دیگری اله است». کافی: ج 1 ص 128.