Logo

جواب منیر 3 پرسش 229 : اینکه شهادت‌های سه‌گانه، مرتبط با رویای ابراهیم(ع) است، بله همین طور است. اما ارتباط شهادت‌های سه‌گانه در اذان و مشاهدات سه‌گانه‌ی ابراهیم(ع) درباره‌ی شناخت و توحید، همان سه‌گانه‌ای است که در حج وجود دارد...

به نظر من ارتباطی بین اذان و رویای ابراهیم(ع) وجود دارد: آنگاه که ستاره را دید گویا بر ربوبیت آن نسبت به خود اعتراف کرد «اشهد ان المهدی و المهدیین من ولده حجج الله» و هنگامی که ماه را دید، اعتراف کرد

«اشهد ان علیاً و الائمة من ولده حجج الله»

و آنگاه که خورشید را دید اعتراف کرد

«اشهد ان محمد رسول الله»

و رسیدنش به مقام توحید یعنی

«اشهد ان لا اله الا الله»

و آن گونه که فهمیدم اینها مراتب شناخت حق است و هر کدامش «دَه» درجه دارد.

آیا این استنباط درست است؟ و آیا این ارتباط برقرار کردن صحیح و سودمند است؟ بر من بیفزای، آقای من؛ خدای سبحان حفظت کند و سرپرستت باشد و تمکینت دهد!

استاد ذکی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

والحمدلله رب العالمین.

و صلی الله علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.

اینکه شهادت‌های سه‌گانه، مرتبط با رویای ابراهیم(ع) است، بله همین طور است. اما ارتباط شهادت‌های سه‌گانه در اذان و مشاهدات سه‌گانه‌ی ابراهیم(ع) درباره‌ی شناخت و توحید، همان سه‌گانه‌ای است که در حج وجود دارد (یعنی ولایت):

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ»(1)

(سه روز در حج روزه بدارد، و هفت روز چون از حج بازگردد، تا ده روز کامل شود؛ اين حکم برای کسی است که اهلش در مسجد الحرام ساکن نباشد)؛

این سه تا، پرده‌های عرش اعظم و عرش اعظم و کرسی هستند؛ این سه‌گانه، همگی محمد(ص) است. ائمه (ع) همه‌شان، محمد(ص) هستند ، و نیز برای هر کدام از آنها مقام و جایگاهی است. محمد(ص) پرده‌ی عرش اعظم و حجابی میان خالق و خلقش است و اگر او نبود، معرفت و شناخت به کسی نمی‌رسید. او «نون» است در سخن خدای متعال

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«ن وَالْقَلم وَمَا يَسْطرُون»(2)

(نون، سوگند به قلم و آنچه می‌نویسند)

و ائمه (ع) عرش اعظم‌اند و از آنان معرفت به خلق می‌رسد؛ آنان قلم هستند در سخن خدای متعال

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«ن وَالْقَلَم وَمَا يَسْطرُون»

و مهدیّون، کرسی‌اند و با آنها معرفت تحقق می‌یابد؛ آنان کسانی هستند که می‌نویسند در سخن خدای متعال

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«ن وَالْقَلَم وَمَا يَسْطرُون»؛

مهدیّون تمثیل قدرت هستند. خدای متعال می‌فرماید:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

«وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ»(3)

(کرسی او آسمان‌ها و زمين را دربر دارد؛ و نگهداری آنها بر او دشوار نيست؛ او بلندپايه و بزرگ است).

کرسی، تمثیل قدرت و تسلط بر آسمان‌های هفت‌گانه و زمین است؛ به همین دلیل هنگام نزول این آیه، فرشتگان هفت آسمان سخت (ملائکة السبع الشداد)، شیعه شدند؛ زیرا این آیه متعلق به کسانی است که تمثیل قدرت‌اند و به وسیله‌ی آنها بیست و هفت حرف معرفت، تحقق می‌یابد و نیز به این دلیل که نزول این آیه، یعنی نزدیکی تحقق قدرت و حاکمیت الهی.

منابع:

1- بقره: 196.

2- قلم: 1.

3- بقره: 255.

احمد الحسن