Logo

جواب منیر 6 پرسش 647: زراره از واثق ترین و عادل ترین اصحاب ائمه ع است

در تالارهای گفت‌و‌گو مشغول گشت و گذار‌بودم. از یکی از مراکشی‌ها مطلبی خواندم که قلبم را به درد آورد و مرا به مباحثات و کشمکش‌هایی شدید با آن‌ها واداشت. آیا آنچه که درباره‌ی زراره گفته می‌شود صحیح است؟ من عین متنش را می‌آورم زیرا با همین‌ها به آن‌ها پاسخ خواهم داد:

1- شیخ طوسی گفته‌است: زراره از خانواده‌ای نصرانی‌بود و جدش («سنسن» و گفته‌شده «سبسن») یک راهب نصرانی ‌بوده‌است. پدرش برده‌ی رومی‌ بوده که برای بنی شیبان کار می‌کرده‌است.(1)

زراره کسی است که گفته‌است: «در مورد تشهد از ابوعبداللّه پرسیدم‌.... تا آنجا که گفت: وقتی خارج شدم در ریشش «ضرطه زدم» (باد معده) و گفتم: هرگز رستگار نمی‌شود».(2)

هم‌چنین زراره گفته ‌است: «به خدا سوگند اگر تمام آن‌چه را که از امام صادق (ع) شنیده‌ام بر زبان بیاورم، مردان قوی نیز به دار آویخته خواهند شد».(3)

ابن مسکان می‌گوید شنیدم زراره می‌گفت: خدا رحمت کند ابوجعفر را، و اما جعفر، در دلم نسبت به او «لفتة» (کدورتی) است. به او گفتم: چه چیز باعث شده زراره چنین بگوید؟ گفت: به خاطر این که ابوعبداللّه زشتی‌هایش را برملا کرده‌است.(4)

سخنان ابوعبداللّه درباره‌ی زراره:

2- و به همین دلیل ابوعبداللّه درباره‌ی او گفت: «خدا لعنت کند زراره را»(5).

3- هم‌چنین ابوعبداللّه گفته‌است: «خداوندا! جهنم را به وجود نیاوردی مگر ظرف کوچکی که خاندان اعین بن سنن بزرگش کنند».

4- ابوعبداللّه گفت: «خدا لعنت کرد برید را، خدا لعنت کند زراره را»(6).

5- و هم‌چنین گفته‌است: «زراره نمی‌میرد مگر سرگردان و حیران، لعنت خدا بر او باد!»(7 ).

6- و نیز ابوعبداللّه گفته‌است: «این زراره بن اعین است، و اللّه او جزو کسانی است که خداوند متعال در کتاب عزیزش آن‌ها را توصیف کرده‌است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(وَقَدِمْنَا إِلَى مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاء مَّنثُورًا)(8)

(و به اعمالی که کرده‌اند پردازيم و همه را چون ذرات خاک بر باد دهيم)»(9).

7- و گفته‌است: «قومی ایمان را عاریت می‌گیرند سپس آن را پس می‌دهند و در روز قیامت به آن‌ها «معارون» گفته می‌شود. یقیناً زراره بن اعین از آن‌ها است»(10 ).

8- هم‌چنین گفته‌است: «اگر بیمار شود، درمانش نکنید و اگر بمیرد، بر جنازه‌اش نماز نخوانید. به او گفته‌شد: زراره؟ با تعجب گفت: آری، زراره از یهود و نصارا شریرتر است و کسی است که گفته، خداوند سه‌گانه‌است، خداوند زراره را ذلیل کند. و گفت: زراره در امامت من شک کرد، پس از خدای من طلب بخشش نمود»(11 ).

حال اگر زراره از یک خانواده‌ی نصرانی ‌بوده‌است و در امامت ابوعبداللّه شک داشته باشد، و او همانی است که گفته در ریش ابوعبداللّه ضرطه زده، و درباره‌اش گفته‌است که هرگز رستگار نمی‌شود، پس دیگر توقع داریم او چه خدمتی به دین اسلام عرضه بدارد؟!

صحّاح شیعه پر است از احادیث زراره، و او در صدر راویان قرار دارد. او کسی است که بر اهل بیت دروغ بست و در اسلام بدعت‌هایی وارد نمود که کسی همانند او چنین بدعت‌هایی در اسلام نیاورده‌است؛ ابوعبداللّه نیز به این مطلب اشاره کرده‌است. هر کس به صحاح شیعه رجوع کند، مصداق این سخن را می‌یابد و مثل و نظیر او «برید» است که ابوعبداللّه این دو را لعن نموده‌است.

پرسش‌هایی که ما در دامان تمام شیعیان قرار می‌دهیم که از مهمترین موارد مذهب او یا دلیل بر عدم صدق عقیده‌ی او است:

چطور شیعه ادعای محبت آل البیت دارد و حال آن که دین خود را از کسی می‌گیرد که در ریش ابوعبداللّه ضرطه زده‌است؟

چگونه شیعه دین خود را از مردی می‌گیرد که در امامت ابوعبداللّه شک کرده‌است؟

چگونه شیعیان در حزن و اندوه ابوعبداللّه می‌گریند و خود را می‌زنند و به دست خودشان از بدن خون جاری می‌سازند و حال آن که از سوی دیگر، دین خود را از مردی اخذ می‌کنند که در امامت ابوعبداللّه شک کرده‌است؟

چگونه شیعیان دین خود را از مردی می‌گیرند که ابوعبداللّه او را لعنت کرده‌است؟
چگونه شیعیان دین خود را از فرزندان راهب‌های مسیحی اخذ می‌کنند؟

حسین القلاف – عربستان سعودی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
الحمد للّه رب العالمین، و صلی اللّه علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.

زراره از واثق‌ترین و عادل‌ترین اصحاب ائمه(ع) است و ائمه ما را به اخذ احادیثی که او روایت کرده‌است دستور داده‌اند. این شما و این برخی از این روایات:

وسائل الشیعه (آل البیت) ج 27 ص 143-144: از ابی العباس فضل بن عبدالملک: شنیدم ابا عبداللّه می‌فرماید: «چهار نفر هستند که محبوب‌ترین مردم نزد من به حساب می‌آیند: برید بن معاویه العجلی و زراره بن اعین و محمد بن مسلم و الاحول. اینها چه زنده باشند و چه مرده محبوب‌ترین مردم نزد من هستند».

مفضل بن عمر می‌گوید: «ابوعبداللّه (ع) در حدیثی به فیض بن مختار فرمود: «اگر سخن ما را می‌خواهی پس بر تو باد بر این شخص» و به مردی از اصحابش اشاره فرمود. اصحاب ما درباره‌ی او پرس و جو کردند، گفتند: او زراره بن اعین است».
از ابراهیم ابن عبد الحمید و سایرین: ابوعبداللّه (ع) فرمود: «خدارحمت کند زراره بن اعین را! اگر زراره و امثال او نبودند، احادیث پدرم (ع) مندرس و ضایع شده‌بود».

از سلیمان بن خالد: شنیدم ابوعبداللّه (ع) فرمود: «کسی ذکر ما و احادیث پدرم (ع) را احیا نکرد به جز زراره و ابوبصیر لیث مرادی و محمد بن مسلم و برید بن معاویه عجلی. اگر اینان نبودند هرگز کسی این (احادیث) را استنباط نمی‌نمود. اینان حافظان دین و امینان پدرم (ع) بر حلال و حرام خدایند. آنان سبقت‌گیران به سوی ما در دنیا و آخرتند».

از عبیده بن حذّاء که گفت: شنیدم ابوعبداللّه (ع) می‌فرماید: «زراره و ابوبصیر و محمد بن مسلم از کسانی هستند که خداوند متعال درباره‌ی آن‌ها فرموده‌است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ* أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ)(12)

(آن‌ها که سبقت جسته‌بودند و اینک پیش افتاده‌اند، اینان مقربانند).

اما روایات در ذمّ زراره و امثال او، محمول بر تقیه‌است و با هدف حفظ آن‌ها از شرّ طاغوتیان دشمنان آل محمد (ع) صورت گرفته‌است؛ یعنی از همان کسانی که هر فردی که از مقربان و نزدیکان اهل البیت (ع) بود را می‌کشتند و به زندان می‌افکندند یا آواره می‌ساختند. ائمه(ع) به این مطلب تصریح نموده‌اند و غرض از لعن و مذمتی که برای برخی از اصحاب ثقه و مورد اعتماد خود به کار برده‌اند را تبیین فرموده‌اند.

خداوند شما را به هر خیر و فلاحی موفق بدارد!

هیأت علمی انصار امام مهدی (ع)
(خداوند در زمین تمکینش دهد)
محرم الحرام /1432 ه.ق

منابع:
1- الفهرست: ص 104.
2- رجال کشی: ص 142.
3- رجال کشی: ص 123.
4- رجال کشی: ص 131.
5- رجال کشی: ص 133.
6- رجال کشی: ص 134.
7- رجال کشی: ص 134.
8- فرقان: 23.
9- رجال کشی: ص 136.
10- رجال کشی: ص 141.
11- رجال کشی: ص 138.
12- واقعه: 10 و 11.

شیخ ناظم العقیلی