تفسیر آیات طه ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‏

امیدوارم آیات کریم سوره‌ی طه را تفسیر فرمایید. حکمت از خطاب قرار دادن رسول خدا (ص) توسط خداوند سبحان و متعال در سوره‌ی طه با نام «طه» چیست؟ (یعنی با این دو حرف).

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
(طه * ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى‏ * إِلاَّ تَذْكِرَةً لِمَنْ يَخْشى * تَنْزيلاً مِمَّنْ خَلَقَ الْأَرْضَ وَ السَّماواتِ الْعُلى *‏ الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى‏)(1 )

(طه * قرآن را بر تو نازل نکرده‌ايم تا به مشقت درافتی * تنها هشداری است برای آن که می‌ترسد * نازل‌شده‌ای از جانب کسی‌که زمين و آسمان‌های بلند را آفريده است * خدای رحمان که بر عرش استيلا دارد).

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

و الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آل محمد الائمة و المهدیین و سلم تسلیماً.

این آیات بر رسول خدا (ص) هنگامی نازل شد که حضرت محمد فرستاده‌ی خدا (ص) به خاطر شکر خداوند سبحان و متعال در عبادت به خود سختی می‌داد؛ چرا که او می‌دانست که شناخت حقیقی در از بین بردن «أنا = خود» که در مقابل «هو = او» سبحان قرار دارد، می‌باشد. این پیکاری است که تا زمانی که ما وجود داریم، پایانی ندارد؛ ایشان (ص) نسبت به هر چیزی که به «من» متعلق بود، سخت می‌گرفت؛ از جمله‌ی آن‌، بدن ایشان (ص) بود که زمانی زیادی را اختصاص می‌داد و شب را به نماز و دعا طِی می‌کرد، تا آن‌جا که از شدت خستگی از ایستادن روی پاهایش نیز ناتوان و چشمانش از شدت شب زنده داری سرخ شده بود و بیشتر اوقات، لحظاتی را در مکان سجده‌اش به خواب می‌رفت و با این حال خودش را سرزنش می‌نمود و نظرش این بود که از شکرگزاران پروردگارش نمی‌باشد و این گونه می‌دید که در مقابل پروردگارش با «انا =خود» خویشتن مدارا می‌کند.

در چنین شرایطی، این آیات نازل شد و از خلال آن‌ها، منظور خداوند سبحان و متعال دانسته می‌شود. کلمه‌ی «طه» همان «طاهر» (پاک) است و می‌توانید آن را در قرآن این‌گونه قرائت نمایی. معتقدم توصیف ایشان (ص) به طاهر و پاک، حقیقتاً با حال و وضعیت ایشان (ص) مناسبت دارد. چه کسی کارهایی که پیش‌تر گفته شد را انجام می‌دهد؟ چه کسی غیر از او با توجه به حقیقتی که حملش می‌کند، لیاقت این اسم را از سوی خداوند سبحان، دارد؟ چه کسی غیر از محمد (ص) این لیاقت را دارد که خداوند او را «طاهر» خِطاب قرار دهد؛ کسی‌که منیتش را لگدکوب و نابود کرد و بدنش را تا آن‌جا که امکان‌پذیر بود در عبادت پروردگارش به سختی درانداخت؛ تا جایی که خداوند او را مورد عتاب قرار داد و با این سخنش از او درخواست کرد که با بدنش مدارا کند:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(طه * ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى)

(طه * قرآن را بر تو نازل نکرده‌ايم تا به مشقت درافتی).

منابع:

1- طه: 1 تا 5.