قبله

پرسش 19:

در تعیین قبله، آیا می‌توان به قطب نما و محراب‌ها اکتفا نمود؟

پرسش 20:

در کتاب شرایع آمده است: (اگر جهت قبله را می¬داند، واجب است برای نماز به سوی قبله بایستد، و اگر نتوانست جهت را تشخیص دهد، باید از علایمی که او را به گمان می¬رساند، استفاده نماید).

پرسش: آیا امکان دارد مثال‌هایی از علامت‌ها و نشانه‌های گمان‌آور به جهت قبله را بیان نمایید؟

پرسش 21:

حکم نماز بر روی مَرکَب: (و در صورت ضرورت می¬تواند سوار بر مرکب ـ‌درحالی‌که رو به قبله است‌ـ برخی از نمازهای واجب را بخواند و اگر نتوانست همۀ نماز را به سمت قبله بخواند، هر چقدر از نمازش را که می¬تواند رو به قبله بخواند و هرگاه مرکب از جهت قبله منحرف شد تا حد امکان به سوی قبله بچرخد، و اگر باز هم نتوانست فقط تکبیرة الاحرام را به سمت قبله بگوید (و بقیۀ نماز را بخواند)،

و اگر این کار را نیز نتوانست انجام دهد به هر سو که نماز بخواند کفایت می¬کند، حتی اگر رو به قبله نباشد). آیا این حکم شامل وسایل نقلیۀ در زمان ما مثل ماشین، هواپیما و.... نیز می‌شود؟

پاسخ 19:

اکتفا به محراب‌ها جایز است و همچنین می‌توان به قطب نما اکتفا نمود، و بهتر آن است که همیشه قبله را خودت به وسیلۀ قطب نما معیّن نمایی.

پاسخ 20:

به عنوان مثال اگر کسی در ترکیه یا یونان باشد و او می‌داند شهری که در آن قرار دارد در شمال مکه واقع شده است، او می‌تواند از این موضوع به عنوان راهنمایی برای اینکه قبله به طور تقریبی در جهت جنوبش قرار دارد استفاده کند.

همچنین اگر طول جغرافیایی که مکه بر آن واقع شده است و طول جغرافیایی شهری که او در آن زندگی می‌کند را نیز بداند، می‌تواند به نسبت خودش تعیین کند که مکه در جهت جنوب شرقی‌اش قرار دارد یا در جهت جنوب غربی، و به همین صورت...

بنابراین او همۀ نشانه‌ها و علامت‌هایی که می‌تواند با آنها جهت قبله را تشخیص دهد جمع می‌نماید، و اگر هیچ کدام از جهات چهارگانه را نمی‌داند، می‌تواند به ستارۀ قطبی و طلوع و غروبِ خورشید تکیه کند.

پاسخ 21:

این حکم اتومبیل، هواپیما و وسایل نقلیۀ جدید را شامل می‌شود.

پاسخ های فقهی کتاب نماز ص 17-19.