مبطلات روزه

مبطلات روزه

پرسش 6:

دروغ بر خدا و پیامبرش و حجت‌هایش ائمه و مهدیین جزو مبطلات روزه است. آیا این حکم شامل تکذیب رؤیاهای صادقانه و مکاشفه و همچنین نپذیرفتن و تکذیب روایات آل محمد(ع) یا ـ‌پناه بر خدا‌ـ نفی مقام یا حق ثابت شدۀ آنها نیز می‌شود؟

پاسخ:

دروغ بستن غیر از تکذیب یا تصدیق نکردن است، و آنچه روزه را باطل می‌کند دروغ بستن است نه تکذیب، اگرچه تکذیب کننده، گناه‌کار است. دروغ شمردن رؤیا و مکاشفه باطل کننده نیست، اگرچه انجام دهنده‌اش گناه‌کار است؛ و برای اینکه شخصی متّصف به صفت دروغ‌گویی شود باید حقیقت برای او واضح و آشکار باشد و او از روی عمد و در جهت پیروی از خواست نفسانی یا هدفی دیگر در نفسش، یا از روی تقلید از دیگران و .... با آن مخالفت کند. بنابراین کسی که حق برایش مشتبه شده (روشن نیست) یا فراموش‌کار است یا کسی که عمدی ندارد، با صفت دروغ‌گو بودن توصیف نمی‌شود.

پرسش 7:

آیا بر روزه‌دار واجب است به محض محتلم شدن (جُنُب شدن) در روز غسل کند؟

پاسخ:

واجب نیست.

پرسش 8:

رسانیدن غبار غلیظ به حلق یکی از مبطلات روزه است. آیا بر روزه‌دار وقتی که بداند غبار ناخواسته به حلقش می‌رسد ـ‌مثلاً هنگامی که هوا به شدت غبارآلود است‌ـ واجب است، مانعی (جلوی دهانش) بگیرد؟

پاسخ:

گرفتن مانع، بر او واجب نیست. هرچند افضل و بهتر است که مانعی بگیرد تا غبار به حلقش نرسد.

پرسش 9:

آیا دود ناشی از احتراق سوخت در اتومبیل‌ها، ابزار و وسایل و نظایر اینها بر روزه تاثیر می‌گذارد؟ و آیا دوری از آن واجب است؟

پاسخ:

اثری ندارد و دوری از آن واجب نیست.

پرسش 10:

آیا روزه‌دار می‌تواند دندان‌هایش را با مسواک و خمیردندان تمیز کند؟ به خصوص اگر به خاطر بیماری دندان عادت به این کار داشته باشد؟

پاسخ:

جایز است.

پرسش 11:

در حین بیمار شدن انسان به برخی از بیماری‌ها مثل سرماخوردگی و امثال آن، به طور معمول ترشحاتی که از سر به دهان سرازیر می‌شود زیاد می‌گردد، آیا بلعیدن آن به صورت عمدی و یا به صورت غیر عمدی بر روزه تاثیر می‌گذارد؟

پاسخ:

جواب در کتاب شرایع موجود و این متن آن است: (فرو بردن خلط¬های گلو و آب دهان روزه را باطل نمی¬کند هر چند عمدی باشد، البته تا وقتی که از فضای دهان خارج نشده باشد، اما آنچه (خلط¬هایی که) از سر می¬آید اگر به حلق برسد، در صورت بلعیدن غیر عمدی روزه¬اش باطل نیست، اما اگر عمداً آن را ببلعد روزه¬اش باطل است).

پرسش 12:

ممکن است خلط از جایش جدا و داخل دهان شود؛ آیا در این صورت بلعیدنش ـ‌حتی اگر به عمد باشد‌ـ جایز است؟ یا جزو ترشحات فرو ریخته از سر به حساب می‌آید که بلعیدن عمدی آن روزه را باطل می‌نماید؟

پاسخ:

بلعیدنش تا زمانی که از دهان جدا نشده، جایز است.

پرسش 13:

آیا کشیدن یا معالجۀ دندان در وقت روزه به صورت اختیاری در حالی که می‌داند نمی‌تواند مانع از رسیدن ترشحات به حلق شود، جایز است؟ و به صورت کلی، آیا فرو بردن خون به همراه بزاق روزه را باطل می‌کند؟ چه با آگاه بودن به وجود خون در دندان‌ها و چه با داشتن شک و تردید در این خصوص؟

پاسخ:

فرو بردن خون به صورت عمدی حرام و موجب بطلان روزه است، و اگر به عمد نباشد روزه را باطل نمی‌کند. کشیدن یا معالجه یا هر عملی در دهان یا مانند آن در زمان روزه داری، اگر بداند (یقین داشته باشد) که آن کار موجب فرو بردن خون یا ترشحات می‌شود، جایز نیست.

پرسش 14:

قطره‌هایی (داروهایی) که در بینی یا گوش مریض ریخته می‌شود، آیا حکم اماله با مایع را دارد و روزه را باطل می‌کند یا خیر؟

پاسخ:

روزه را باطل نمی‌کند مگر اینکه به حلق انسان برسد.

پرسش 15:

آیا استعمال اسپری ( آسم) در صورت اضطرار در روز ماه رمضان روزه را باطل می‌کند؟

پاسخ:

باطل کننده نیست.

پرسش 16:

برخی بیماری‌ها طول درمان دارند. آیا این عذری موجه برای روزه نگرفتن می‌شود؟ و اگر تمام سال اینچنین و تحت درمان باشد، چگونه می‌تواند قضای روزه‌هایش را به جا آورد؟

پاسخ:

چنین شخصی اگر در طول مدت روزه نمی‌تواند درمانش را متوقف کند و نمی‌تواند به جای خوردن (دارو) معالجه را از طریق تزریق در عضله یا رگ انجام دهد، بیماری محسوب می‌شود که خوردن روزه برایش جایز است و اگر بیماری‌اش تا ماه رمضان سال بعد ادامه پیدا کند، قضای روزه از او ساقط است و باید به ازای هر روز، یک مُد (3/4 کیلوگرم) غذا به فقرا بدهد.

پرسش 17:

داروهایی وجود دارد که خوردن‌شان بدون نوشیدن آب امکان‌پذیر است؛ مثل بعضی از قرص‌های کوچک و نظایر آن. آیا اینها روزه را باطل می‌کنند؟

پاسخ:

خوردن قرص روزه را باطل می‌کند.

پرسش 18:

گاهی اوقات اماله با مایع برای تمیز کردن رحم زن که نامش « شستشوی مهبلی» است، یا اماله از طریق مجرای ادرار مردان برای معالجه برخی از بیماری‌ها به کار می‌رود. آیا چنین عملی روزه را باطل می‌کند؟

پاسخ:

اماله از جلو ( آلت مرد یا فرج زن) روزه را باطل نمی‌کند، و تزریق در عضله یا رگ هم روزه را باطل نمی‌کند مگر اینکه مواد مغذی باشد که در این صورت باطل کننده است. اما اماله با مایع از پشت روزه را باطل می‌کند؛ مانند اماله‌ای که برای تمیز کردن دستگاه گوارش برای انجام نمونه برداری یا معالجه انجام می‌شود.

پرسش 19:

در کتاب شرایع آمده است: (سوم: هر چیزی که بدون عبور از حلق، به شکم برسد روزه را باطل می‌کند، غیر از اماله با مایع)، ولی معنایش برایم روشن نیست.

پاسخ:

اماله با مایع در عضله یا رگ (تزریق) باطل کنندۀ روزه نیست، اما اماله با مایع در پشت باطل کنندۀ روزه است.

پرسش 20:

حکم انتقال خون (از ملکف یا به مکلف) هنگام روزه‌داری چیست؟

پاسخ:

جایز است و روزه را باطل نمی‌کند.

پرسش 21:

آیا هر چیزی که موجب غسل می‌شود روزه را نیز باطل می‌کند؟ مثلاً آیا مسّ میّت روزه را باطل می‌کند؟

پاسخ:

فقط چیزهایی که در کتاب شرایع و توضیحات آنها ذکر کردم روزه را باطل می‌کند، اما مسّ میّت روزه را باطل نمی‌کند.

پرسش 22:

کسی که روزه‌اش را با یکی از مبطلات روزه باطل کرده است، آیا خودداری (از مبطلات روزه) در طول روز بر او واجب است؟

پاسخ:

از روی استحباب خودداری کند.

پاسخ های فقهی- روزه