Logo

پاسخ های فقهی ( کتاب طهارت ) -چگونگی وضو

چگونگی وضو

سوال

پرسش 29:

اگر در وضو، نیتِ طهارتِ باطن انجام نشده و فقط وضو نیت شده باشد آیا وضو صحیح است؟

پاسخ:

اگر نیتِ وضو می‌شود، با این نیت قطعاً طهارت باطن قصد شده است.

پرسش 30:

اگر تا پیش از کامل شدن وضو در نیت وضو شک کند، آیا این شک در پایدار بودن حکم نیت تأثیری دارد؟

پاسخ:

اگر شک کند، تا هنگامی که وضو را قطع نکند یا نیت قطع کردن وضو را نداشته باشد در وضویش اشکالی نخواهد بود.

پرسش 31:

آیا وضو گرفتن برای نماز پیش از وقت نماز برای خودِ آن نماز کفایت می‌کند؟

پاسخ:

اگر پیش از وقت نماز به قصد آماده شدن برای ادای نماز واجب وضو بگیرد کفایت می‌کند.

پرسش 32:

آیا رساندن آب در وضو به دو گوشۀ چشم یا ابتدای منفذهای بینی واجب است؟

پاسخ:

در وضو شستن همۀ قسمت‌های آشکار صورت واجب است اما دقیق شدن در آن واجب نیست بلکه جاری شدن آب بر صورتش کفایت می‌کند.

پرسش 33:

گاهی پیش می‌آید که شخص وضو گیرنده صورت خود را به صورت زیر می‌شوید: از بالا به پایین شروع به شستن می‌کند و عمل شستن را از پایین به بالا برمی‌گرداند و بدون اینکه (دستش را) از صورتش دور کند تا به نزدیکی موی سر می‌رساند و باز به همین شکل برمی‌گردد و دست خود را به سمت پایین می‌آورد. آیا این نحوۀ شستن صورت صحیح است؟

پاسخ:

اگر از بالا به پایین شروع کند شستنش صحیح است.

پرسش 34:

وضوی کسی که هر دو دستش از ناحیۀ کف دست یا بالاتر قطع شده چگونه است؟

پاسخ:

اگر می‌تواند دست‌هایش را زیر آب جاریِ لوله کشی یا در حوض آب بشود، بشوید، اما اگر نمی‌تواند و در حالت اضطرار قرار دارد دیگران دستانش را می‌شویند.

پرسش 35:

آیا به هنگام شستن، ثابت بودن دست و تکان نخوردن آن و در مسح پا نیز به همین صورت بودن، واجب است؟

پاسخ:

ثابت نگه داشتن دست هنگام شستن و پا هنگام مسح کردنش واجب نیست.

پرسش 36:

شخصی همیشه اعضای وضو را بیش از دو مرتبه می‌شسته و بعدها فهمیده است که شستن بیش از دو مرتبه وضو را باطل می‌کند؛ حکم نمازهای از دست‌رفته‌اش چیست؟

پاسخ:

نمازهایش صحیح است و اِعاده‌شان نمی‌کند.

پرسش 37:

برخی به شغل آهنگری یا تعمیر ماشین مشغول هستند که درنتیجه دست‌هایشان با آهن یا روغن موتور و سایر موارد که با شغل آنها مرتبط است سیاه می‌گردد.

آیا اینها مانع و حجابی که به صحیح بودن وضو یا غسل اشکال وارد می‌کنند محسوب می‌شوند؟

پاسخ:

اگر رنگ جذب پوست شود اشکالی ندارد اما اگر آن رنگ جرمی داشته باشد که مانع رسیدن آب به پوست بشود اگر از بین بردن آن امکان‌پذیر باشد برای آنکه آب به پوست برسد برطرف کردنش بردنش واجب است، اما اگر از بین بردن آن امکان‌پذیر نباشد اشکالی در وضو گرفتن همراه با بودن آن (مانع) وجود نخواهد داشت.

پرسش 38:

کسی که دست یا یکی از اعضای وضویش زخمی شده است اگر خونریزیِ آن بی آنکه قطع شود عضو ادامه داشته باشد وضویش چگونه باید باشد؟ با توجه به اینکه آب به داخل آنچه بر روی آن عضو قرار داده است ـ‌مثل قطعۀ پارچه و نظایر آن‌ـ نفوذ می‌کند.

پاسخ:

می‌تواند بر روی آن زخم، پنبه، پارچه یا چسب زخم قرار دهد و اشکالی ندارد اگر مساحت قسمت باند پیچی شده بیشتر از زخم آن عضو باشد و مسح کردن سطحی با دست مرطوب بر قسمت باند پیچی شده کفایت می‌کند.

واجب نیست تمام قسمت‌های سطح باند پیچی شده مسح شود بلکه فقط تا آنجا که امکان داشته باشد قسمت بانداژ شده را از همۀ جهات مسح می‌کند؛ و خداوند هیچ کسی را تکلیف نمی‌کند مگر به قدر توانایی‌اش.

پرسش 39:

آیا مسح سر فقط باید توسط کف دست راست انجام شود؟ و اگر نتواند با کف دست راست مسح کند تکلیف چیست؟

پاسخ:

مسح سر می‌تواند با کف دست راست یا کف دست چپ انجام شود، و اگر با کف دست امکان‌پذیر نباشد می‌تواند با پشت دست مسح بکشد.

پرسش 40:

اگر بخواهد سرش را مسح بکشد و دستش تا قسمت پیشانی کشیده به طوری که با آب صورت مخلوط شود، آیا به صحیح بودن وضو اشکالی وارد می‌شود؟

پاسخ:

اشکالی وارد نمی‌شود.

پرسش 41:

اگر موی جلوی سر بلند باشد طوری که بر روی پیشانی بریزد، آیا انجام مسح سر روی این مو صحیح است؟

پاسخ:

مسح سر بر روی موی جلوی سر صحیح است حتی اگر تا پیشانی ادامه داشته باشد.

پرسش 42:

آیا خشک بودن قسمت جلوی سر و پاها قبل از مسح کردن شرط است؟

پاسخ:

شرط نیست.

پرسش 43:

آیا مسح کردن پای چپ قبل از پای راست صحیح است؟

پاسخ:

صحیح است.

پرسش 44:

آنچه به دست برخورد می‌کند مثل جوهر و یا چیزهایی که روی پوست دست خشک می‌شوند آیا مانع و حجابی محسوب می‌شوند که وضو با وجودشان صحیح نیست؟

به طور کلی چطور می‌توان فهمید که آنچه روی پوست قرار دارد مانع به حساب می‌آید یا خیر؟ و رنگ ناخن خانم‌ها و مواد آرایشی که روی پوست می‌گذارند آیا مانع به شمار می‌آیند؟ روغنی که برای سر یا صورت استفاده می‌شود و چیزهایی از این دست چطور؟

پاسخ:

هر چیزی که مانع از رسیدن آب به پوست و حجابی محسوب شود باید برطرف گردد یا اگر امکان‌پذیر باشد بدون برطرف کردن آن آب را از داخل آن به پوستی که زیر آن قرار دارد رساند.

در رابطه با رنگ و مرکّب، آنچه جذب پوست شود و در آن نفوذ کند مانع و حجاب نیست زیرا جرمی بر روی پوست محسوب نمی‌شود بلکه لکه‌های رنگی در منافذ پوست شمرده می‌شوند.

پرسش 45:

اگر خون خشک شده یا خون‌مردگی بر اثر جراحت یا خونریزی روی پوست برخی از اعضای وضو وجود داشته باشد تکلیف چیست؟ آیا بر صحیح بودن وضو اشکال وارد می‌کند؟

پاسخ:

واجب است که محل شستن یا محل مسح کردن پاک باشد؛ بنابراین اگر به دلیل وجود زخمی که بهبود نیافته است نمی‌تواند محل را پاک کند یا بر روی زخم، خون لخته شده وجود دارد، آن را می‌پوشاند یا با پارچه‌ای آن را می‌پیچد و مثل جیبره عمل می‌کند.

پرسش 46:

کسی که حدثی از او سر زده است نمی‌تواند کتاب خدا (قرآن) را لمس کند. آیا این حکم حرکات را هم می‌شود؟ یا فقط حروف کلمات را دربرمی‌گیرد؟

پاسخ:

فقط حروف.

پرسش 47:

ما به کرّات با مشکل وجود نام‌ها ـ‌از قبیل نام انبیا و ائمه(ع)‌ـ در کتاب‌ها و روزنامه‌ها مواجه می‌شویم، اما منظور از این نام‌ها خود امامان و انبیا(ع) نیست بلکه صرفاً نام‌هایی برای کسان دیگر هستند. آیا با این نام‌ها نیز همانند نام پاک امامان و انبیا(ع) برخورد می‌شود یا خیر؟

پاسخ:

به مانند نام‌های پاک ( امامان و انبیا(ع)) عمل نمی‌شود.

پرسش 48:

آیا منع کردن کودک از لمس کردن آنچه نباید بدون طهارت لمس شود واجب است؟

پاسخ:

واجب نیست ولی مستحب است.

پرسش 49:

آیا حکم مرقدهای پاک ائمه(ع) همانند مسجدها است؟

پاسخ:

بله، حکم آنها هم مثل حکم مسجدها است و از نظر حرمت جزو برترین و بالاترین مسجدها هستند.

پاسخ های فقهی کتاب طهارت ص 22-30.

احمد الحسن