پرسش‌های مربوط به اموات

پرسش‌های مربوط به اموات

پرسش 96:

سزاوارترین افراد نسبت به میّت نزدیک‌ترین آنها به میراثش هستند.... آیا این حکم همانند طبقات ارث است و پسر و پدر، بر برادر یا عمو پیشی می‌گیرند؟ اگر مرده، دختر و برادر داشته باشد کدام یک مقدّم است؟

پاسخ:

سزاوارتر به میراث، سزاوارتر به میّت است؛ و دختر مقدّم بر برادر است.

پرسش 97:

اگر میّت چند فرزند باقی بگذارد آیا پدربزرگِ آنها که مؤمن به حق نیست ولایتی بر ازدواج آنها و سایر اموراتشان دارد؟

پاسخ:

پاسخ در کتاب ازدواج موجود است.

پرسش 98:

در چگونگی غسل دادن میّت آمده است که ابتدا سرش را می‌شوید سپس سمت راستش و سپس سمت چپش. آیا رعایت این ترتیب بین دو سمت (راست و چپ) واجب است؟ یا ترتیب، تنها بین سر و بدن باید رعایت شود؟

پاسخ:

واجب، فقط رعایت ترتیب بین سر و بدن است.

پرسش 99:

کسی که مرده‌ای را پس از سرد شدن و پیش از غسل دادنش لمس می‌کند، آیا اگر چیزی با وجود رطوبت با بدنش تماس پیدا کند نجس می‌شود؟

پاسخ:

بله، نجس می‌شود.

پرسش 100:

آیا لمس کردن شهید، غسلِ مسّ میّت را واجب می‌کند؟

پاسخ:

غسل مس میّت برای کسی که شهیدی را لمس کند واجب نمی‌شود.

پرسش 101:

شخصی میّتی را غسل می‌دهد اگر پیش از غسل کردن آن شخص کس دیگری او را لمس کند، آیا نجس می‌شود؟

پاسخ:

نجس نمی‌شود.

پرسش 102:

کفن میّت عبارت است از مِئزَر،(1) قمیص(2) و إزار.(3) حدود هر کدام از این اجزا از نظر پوشاندن بدنِ شخصِ مرده چیست؟

پاسخ:

بلندی یا پهنای خاصی در آنها شرط نیست و فقط مجموعۀ آنها باید بدن مرده را بپوشاند و بهتر است هر کدام از آنها بلند و عریض باشد.

پرسش 103:

حکم تشریح جسد میّت چیست؟ به صورتی که امروزه در بسیاری از بیمارستان‌ها در کشورهای مختلف انجام می‌شود.

پاسخ:

تشریح جسد میّت جایز نیست مگر در صورتی که شک و تردید در وقوع جُرم یا مرضی وجود داشته باشد که عموم مؤمنان را تهدید می‌کند.

پرسش 104:

حکم تشریح جسد میّت با هدف یادگیری یا تشخیص علت مرگ یا چیزهای شبیه به آن چیست؟

پاسخ:

تشریح جسد میّت برای یادگیری بدون اجازۀ پیشین از او جایز نیست.

پرسش 105:

آیا ولیّ میّت می‌تواند عضوی از اعضای بدن مرده را به شخص زنده‌ای اهدا کند تا از آن سودی ببرد؟ و یا آن را بفروشد؟

پاسخ:

فروش اعضای بدن مجاز نیست، ولی اهدا کردن، جایز است اگر آن ولیّ مؤمن پدر، مادر، پسر یا دختر باشد.

پرسش 106:

آیا اهدای عضوی از بدن انسان زنده به انسان زندۀ دیگر یا فروش آن جایز است؟

پاسخ:

فروختن جایز نیست، ولی اهدا جایز است.

پرسش 107:

حکم تشییع جنازه توسط زن چیست؟

پاسخ:

مکروه است مگر اینکه جنازۀ پیامبر یا وصی یا مؤمنی باشد که پیامبر یا وصی، او را تزکیه (پاک و طاهر) کرده باشد که در این صورت مستحب است. همچنین مستحب است که (زن) در تشییع جنازه‌ای که پیامبر یا وصی آن را تشییع می‌کند، شرکت کند.

پرسش 108:

حکم تدفینی که امروزه در قبرها به شکل طبقاتی انجام و در آنها بیش از یک مرده دفن می‌شود چیست؟

و حکم مقدار ارتفاع بنای قبر چقدر است؟ نیم متر یا بیشتر؟

پاسخ:

دفن کردن به صورت طبقاتی در یک قبر جایز ولی مکروه است. مُرتفع ساختن بنای قبر مکروه است.

پرسش 109:

پوشیدن لباس سیاه در عزای مرده چه حکمی دارد؟

پاسخ:

اشکالی ندارد.

پرسش 110:

از جمله‌ مستحبات، نوشتن دعای جوشن کبیر روی کفن است.

آیا بهتر است با قلم و مرکّب عادی نوشته شود یا با زعفران؟ و تأثیر این دعا بر مرده چیست؟

پاسخ:

بهتر است با زعفران نوشته شود و مکروه است با مرکّب سیاه نوشته شود. مرده همان‌طور که از صدقه، نماز و دعا بهره‌مند می‌شود از این دعا نیز بهره‌مند می‌گردد.

پرسش 111:

آیا گریه و شیون با صدای بلند و زدن بر سر و صورت در عزای مرده جایز است؟

اگر بر اثر این کار صورت سرخ شود یا چیزی شبیه آن ـ‌مثل خراشیدن‌ـ حکمش چیست؟

پاسخ:

گریه و شیون با صدای بلند و بر سر و صورت زدن جایز است و اگر سر یا سینه‌اش سرخ شود اشکالی ندارد تا زمانی که آسیبی به دنبال نداشته باشد. برخی کارها حرام هستند مثل اینکه زنی صورتش را بخراشد، موهایش را بکند و مو پریشان کند و همچنین اینکه مردی در عزای مرگ فرزند یا همسرش جامه بدرد. این کارها کفاره‌هایی دارند که در کتاب شرایع بیان شده است.

پرسش 112:

اگر نداند که شخصی مرده یا دفن شده است آیا می‌تواند نماز وحشت را بعد از یک یا دو شب از وفات آن شخص به جا آورد؟

پاسخ:

جایز است و ان شاء الله (مرده) از آن بهره می‌برد اما جای صدقه یا نماز شب اول را نمی‌گیرد.

منابع:

1 - یک قطعه برای دور عورت از ناف تا زانو (مترجم)

2 - یک قطعه برای پوشاندن تن (مترجم)

3 - یک قطعه برای کل بدن (مترجم)

پاسخ های فقهی کتاب طهارت ص 46-52.