Logo

پاسخ های فقهی ( مسایل متفرقه جلد اول ) - جلوگیری از بارداری، تلقیح و شبیه‌سازی

جلوگیری از بارداری، تلقیح و شبیه‌سازی

سوال

پرسش 118:

حکم بستن لوله‌ها چیست؟ یعنی قطع کردن لولۀ تخمدان باهدف جلوگیری از باردارشدن برای همیشه، به جهت رنج و سختی که به زنی وارد می‌شود و عدم تحمل او برای باردارشدن؟

پاسخ:

جایز است. ولی برای زن شوهردار باید با رضایت و موافقت همسرش باشد.

پرسش 119:

روش‌های مختلفی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد مانند بستن لوله‌ها با عمل جراحی، خوردن قرص و استفاده از دستگاه آی‌یودی، حکم این روش‌ها یا استفاده از این ابزارها برای جلوگیری کامل یا موقت از بارداری چیست؟ همچنین حکم سقط‌جنین به علت عدم توانایی معیشت و مشکلات تربیتی و تنگدستی چیست؟

پاسخ:

استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری که در پرسش ذکرشده است (بستن لوله‌ها، قرص و دستگاه) جایز است. ولی سقط‌جنین بعد از تلقیح، جایز نیست.

پرسش 120:

آیا استفاده از دستگاه «آی‌یودی» برای جلوگیری از بارداری جایز است؟ و آیا جایز است مرد این دستگاه را قرار دهد؟

پاسخ:

استفاده از آن با موافقت شوهر جایز است، و جایز نیست مرد آن را داخل رحم قرار دهد.

پرسش 121:

آیا استفاده از دستگاه ضدبارداری «آی‌یودی» که ‌توسط پزشک زنان کار گذاشته می‌شود، جایز است؟ با توجه به اینکه انجام این عمل نیازمند مشاهدۀ اندام تناسلی توسط دکتر می‌باشد.

پاسخ:

مجاز است.

پرسش 122:

آیا سقط کردن جنینی که به چهارماهگی نرسیده باشد جایز است؟ چراکه هنوز روح در او دمیده نشده است. با توجه به اینکه این عمل به دلیل تنگی معیشت انجام می‌شود و این بارداری باوجود جلوگیری از بارداری برخلاف میل خانواده صورت گرفته است.

پاسخ:

سقط کردنش جایز نیست مگر اینکه بقای او برای زنده ماندن مادر خطری داشته باشد.

پرسش 123:

زنی شش‌ماهه حامله است و با معاینات سونوگرافی مشخص گردیده است که به علت مصرف قرص و دارو، احتمال می‌رود که کودک ناقص‌الخلقه یا ناقص‌العقل به دنیا بیاید. آیا به دلیل ناقص‌الخلقه بودن کودک، سقط‌جنین جایز است؟

پاسخ:

جایز نیست مگر اینکه باقی ماندن آن خطری برای زندگی مادر محسوب شود.

پرسش 124:

حکم فرزندانی که از طریق لوله‌آزمایش (آی‌وی‌اف) به دنیا می‌آیند چیست؛ برای پدر و مادر یا یکی از آن دو که به دلیل عارضۀ بیماری راهی جز این روش ندارند؟

پرسش:

گرفتن تخمک از همسر و تلقیح آن با نطفۀ شوهر و کاشت آن در رحم همان زنِ صاحب تخمک جایز است.

پرسش 125:

آیا برداشتن تخم از زنی که باهمسرش لقاح یافته و کاشتن آن در رحم زن دیگر یا در رحم مصنوعی و یا زن دیگری از محارم همسر یا غیر از محارم او، مجاز است؟ به جهت ناتوانی رحم همسر مرد یا به دلیل نداشتن رحم.

پاسخ:

برداشتن نطفه از زن و تلقیح آن باهمسرش و کاشت مجدد در رحم همان زن جایز است؛ اما کاشتن آن در رحم زن دیگر حتی اگر آن زن، همسر دوم همان مرد باشد، جایز نیست.

پرسش 126:

یکی از مؤمنان به دعوت، اقدام به اهدای اسپرم خود به برادر عقیمش نمود و با آن اسپرم، تخمک همسر برادرش را تلقیح نمودند و همسرش باردار شد و دختری به دنیا آمد. او این کار را از سر لطف و محبت نسبت به برادرش انجام داد تا بینشان جدایی و طلاق واقع نشود، ولی خیالش ازنظر حلال یا حرام بودن این کار راحت نبود. این اقدام به سه سال پیش برمی‌گردد. در حال حاضر برادرش معالجه شده و همسرش از نطفه‌ی او باردار شده است. او حکم شرعی را نمی‌داند و اهداکنندۀ اسپرم فرزندانی دارد که یکی از آنها پسر است. تکلیف او با این فرزندی که از طریق تلقیح مصنوعی به دنیا آمده است چیست؟

پاسخ:

حکم شرعی: اینکه زن از آب مرد دیگری غیر از شوهرش باردار شود، جایز نیست.

اما نطفه‌ای که براثر کاری که شما از روی جهل و عدم آشنایی با حکم صورت داده‌‌اید متولدشده است، حکم شُبهه را دارد و او به صاحب آب منسوب می‌گردد؛ پس صاحب آب، پدرش است و پسران او برادران او می‌باشند و مادرش هم کسی است که او را باردار شده و پسران آن زنی که او را باردار شده است نیز برادرانش به شمار می‌آیند.

پرسش 127:

1- معنای حکم شبهه چیست؟ آیا او حرام‌زاده است یا خیر؟ و ما چطور این شبهه را برطرف کنیم و حقیقت را بدانیم؟

2- آیا وقتی نوزاد بزرگ شد موضوع را به او بگویم، همچنین به کودکان خودم و عموهای بچه‌ها؟ یا خیر؟

3- تکلیف و وظیفۀ من در قبال این کودک چیست؟

پاسخ:

فرزند شبهه‌ناک به والدینش منتسب می‌شود و حرام‌زاده نیست؛ خداوند توفیقت دهد. در حالت فوق‌الذکر، صاحب آب، پدر نوزاد است و صاحب تخمک، مادر او و کودک از این دو ارث می‌برد و آنها نیز از او میراث می‌برند.

اما باخبر ساختن آن فرزند دختر، هنگامی امکان‌پذیر است که وی بتواند این امور را درک کند، چراکه از این کار گریزی نیست؛ خداوند توفیقت دهد. موضوع مهم دیگری نیز مطرح می‌باشد؛ اینکه پسران مادرش که صاحب تخمک است، برادران او از طرف مادرش هستند و پسران پدرش که صاحب آب است نیز برادران او از ناحیۀ پدرش می‌باشند.

وظیفۀ شما در قبال او، همان وظیفه‌ی پدر در قبال دخترش است.

پرسش 128:

حکم شبیه‌سازی انسان در رحم و غیر رحم چیست؟

پاسخ:

برداشتن نطفه‌ای از یک مرد و کاشتن آن در رحم همسرش جایز است. همچنین جایز است که سلول تخم از همسر و یا زن دیگری برداشته شود مشروط بر اینکه هستۀ آن با هستۀ نطفۀ گرفته‌شده از همسر آن زن، جایگزین شود.

پاسخ های فقهی ج 1 ص 72-77.

احمد الحسن