اعمال و معاملات

اعمال و معاملات

پرسش 52:

1- آیا بازی بیلیارد در سالن‌های عمومی و پرداخت مبلغی به عنوان هزینه بازی ـ‌و نه برای شرط‌بندی‌ـ جایز است؟

2- آیا بازگشایی سالن بازی (پلی استیشن، بیلیارد و چیزهای دیگر) و گرفتن پول از کسی‌که بازی می‌کند جایز است؟ با توجه به اینکه برخی بازی‌کنان شرط‌بندی می‌کنند و برخی دیگر نه؟

پاسخ:

1- جایز است.

2- بازگشایی سالن بازی جایز است. اگر فکر می‌کند کسی با شرط‌بندی بازی می‌کند، بر ‌او است که اعلامیه‌ای نصب کند و در آن بیان کند شرط‌بندی از نظر شرعی جایز نیست.

پرسش 53:

حکم کار در بانک‌ها چیست؟

پاسخ:

کار در بانک‌ها حتی اگر رَبَوی باشند جایز است.

پرسش 54:

حکم کار کردن در بانک تجاری از نظر یمانی آل محمد ع چیست؟ با توجه به اینکه بخشی که بنده در آن کار می‌کنم مرکز ارتباطات می‌باشد. حکم کسی‌که در انتهای هر سال مبلغی که پاداش نامیده می‌شود دریافت می‌کند چیست؟

پاسخ:

کار در بانک‌ها حتی اگر رَبَوی باشند جایز است. گرفتن پاداش و حقوق جایز می‌باشد.

پرسش 55:

پرسشی در مورد نقطه‌نظر امام ع در خصوص کار در زمینه ورزشی (بازیکن فوتبال، راگبی و....) دارم. آیا این کاری شرعی برای امرار معاش محسوب می‌شود؟

پاسخ:

جایز است.

پرسش 56:

در ایران شرکت‌های خاصی وجود دارند که خانه می‌فروشند و آن را پیش از به پایان رسیدنش معامله می‌کنند. بخشی از مبلغ را در آغاز و ما‌بقی را به صورت اقساط دریافت می‌کنند. طبیعتاً این تقسیط بر خانه مشتری صورت می‌پذیرد و مدتش در حدود 10 سال می‌باشد (قسط‌بندی با سود) و واضح است که در این قسط‌بندی، قیمت، متفاوت با قیمت خرید نقدی می‌باشد. با توجه به اینکه خانه‌ها هر روز یک قیمتی دارند، آیا مجاز هستیم که این خانه‌ها را خریداری کنیم و آیا این‌گونه تقسیط ربا محسوب نمی‌شود؟

پاسخ:

جایز است که خریده شود و ربا شمرده نمی‌شود.

پرسش 57:

فروش مدت‌دار همراه افزایش قیمت ‌کالا، ربا محسوب می‌شود؛ ولی سوال من: چه‌کسی قیمت ‌کالا را معین می‌کند؟ زیرا برخی می‌گویند من کالای خودم را تمام قسط می‌فروشم ولی قیمتش بیشتر از قیمت بازار است. پرسش من این است‌ که معیار افزایش قیمت کالای قسطی چیست؟ آیا معیار، قیمت کالا در بازار است یا مالک کالا خودش هر‌چه خواست قیمت را تعیین می‌کند؟

پاسخ:

کسی‌که قیمت کالا را تعیین می‌کند مالک کالا است؛ اگر بگوید: این کالا را به صورت نقدی با این مقدار می‌فروشم و به صورت مدت‌دار با قیمت بالاتر می‌فروشم ربا محسوب می‌شود، ولی زیاد بودن قیمت نسبت به بازار ملاک نیست؛ چرا‌که تجّار برای کالا، قیمت‌های مختلفی را نسبت به وضع هر‌یک از آنها تعیین می‌کنند.

به علاوه اگر قیمت کالا بیش از اندازه زیاد باشد نیز اشکال دارد.

پرسش 58:

آیا به عنوان مثال میزانی وجود دارد که این اشکال (افزایش قیمت) را مشخص کند؟

پاسخ:

تا ده درصد بیشتر از قیمت بازار مجاز است. بنابراین باید زیادیِ قیمت، از ده درصد میانگین قیمت طبیعی در بازار تجاوز نکند.

پرسش 59:

برای تبلیغات یکی از نامزدهای مجلس مشاوره‌ای فعالیت کردم و برای این کار اجرتی دریافت نمودم. در اینجا نامزدها برای حکومت کاندید نمی‌شوند، بلکه فقط برای منصب‌های مشاوره‌ای یا پیشنهاد کننده که فقط صلاحیت مشاوره یا پیشنهاد دادن لازم است در یک مجلس وطنی که به نصف‌شان مردم رأی می‌دهند نامزد می‌شوند؛ و انتخاب نصفه دیگر توسط حکومت انجام می‌شود. من در آن زمان از نکوهیده بودن هر کاری‌که حکومت باطل را تقویت می‌کند ناآگاه بودم. بابت این کار مزدی دریافت کردم و در حال حاضر نزدیک 4 هزار درهم دارم. در حال حاضر این پول را پس‌انداز نموده‌ام تا از آن در هنگام فارغ‌‌التحصیلی که مبلغ بسیاری نیاز دارد استفاده کنم. 7 ماه است که از آن گذشته و نیاز من، دو ماه بعد می‌باشد؛ زیرا فارغ‌التحصیلی من دو ماه بعد است.

پرسش: حکم این مال چیست؟ با آن چکار کنم؟ آیا به طور کامل آن را ببخشم؟ یا خمس آن را بدهم؟

شاید بتوانم مثلاً آن را به شبکه ماهواره‌ای هدیه کنم؛ نمی‌دانم.... من به شما پناه آورده‌ام، ای کسی‌که خداوند به واسطه تو بر ما منت نهاد!

پاسخ:

می‌توانی از آن پول در رفع نیاز‌هایت استفاده کنی و لازم نیست چیزی از آن را بدهی و خمس آن را بپردازی مگر در هنگام سررسید سالانه خمس که آن را تعیین نموده‌ای یا اینکه یک سال کامل بر آن گذشته باشد. خداوند توفیقت دهد و گام‌هایت را استوار بدارد.

پرسش 60:

در مورد برنامه‌های هک شده و سرقت شده کامپیوتری پرسشی دارم؛ مانند برنامه‌های نقشه‌کشی و برنامه‌های آنتی‌ویروس که در اصل باید خریداری شود و می‌توانند بسیار گران باشند و ما توانایی خریدنشان را نداشته باشیم. می‌توانیم به نسخه‌‌های هک شده اینترنتی آنها دسترسی پیدا و بدون پرداخت چیزی از آنها استفاده کنیم....

حکم اقدام به این عمل (دانلود و نصب برنامه‌های هک شده) چیست؟ و حکم استفاده از برنامه‌هایی که در حال حاضر روی کامپیوترمان نصب کرده‌ایم چیست؟ آیا می‌توانیم از آنها استفاده کنیم؟

پاسخ:

اگر صاحب برنامه از نظر مالی مورد احترام باشد، جایز نیست وگرنه جایز است.

پرسش 61:

حکم خرید ‌کالا با پول جعلی با توجه به اینکه مشتری از تقلبی بودن آن آگاه است و فروشنده نمی‌داند چیست؟ و اینکه اقامت فروشنده نامشخص است (فروشنده دوره‌گرد است)؟

پاسخ:

جایز نیست.

پرسش 62:

من در یک شرکت حکومتی کار می‌کنم و کار من، توزیع حقوق کارکنان است و هر ماه اقدام به توزیع حقوق‌ها می‌کنیم. مبالغی اضافه می‌ماند و آن را برای ماه آینده جمع می‌کنیم تا کمبودهای احتمالی را جبران کنیم یا جابه‌جایی‌هایی انجام می‌دهیم. گاهی اوقات چیزی که جمع کردیم مصرف می‌شود. ولی طی چهار سال اموالی انباشته شده تا جایی که مبلغ زیادی شده است. خواستم آن را باز‌گردانم. آنان به من گفتند که شخص توزیع کننده در حال تدارک فهرست‌های حقوقی است و اگر آن را به شخص جدید بدهم، برای خودش بر‌می‌دارد و آن را به شرکت باز‌نمی‌گرداند. با این اموال چه باید بکنم؟

پاسخ:

باید این اموال را به صورتی بازگردانی که یقین حاصل کنی اموال به شرکتی که تو را امین قرار داده، باز‌می‌گردد و هیچ‌کسی بر آن مسلط نمی‌شود و اگر راهی برای این کار نیافتی و اگر جز یکی از این دو راه که یا آنها را به این شخص بدهی و او نیز آنها را برای خودش برمی‌دارد، یا آنها را خودت برداری، نداشته باشی، می‌توانی آنها را خودت برداری و بین ایتام، بیوه‌زنان و فقرا توزیع کنی.

پرسش 63:

من در مصر زندگی می‌کنم و برایم یک فرصت شغلی در دفتر مرکزی بانک HSBC در خارج از کشور آمریکا به وجود آمده است. کسانی‌که با بانک داد و ستد می‌کنند شیعه نیستند زیرا این دفتر در مصر است، و وظیفه من در دایره مسایل حقوقی بانک می‌باشد. آیا می‌توانم وارد این شغل شوم یا نه؟

پاسخ:

جایز است.

پرسش 64:

می‌خواستم مهاجرت کنم؛ ولی اکنون نامه‌ای از شهرم به دستم رسیده است تا در عضویتِ هیأت منصفه دادگاه دربیایم. الحمد‌لله آمریکا را این‌چنین در زندگی‌ام انتخاب نکردم و به آن کمک نکردم. نمی‌دانم آیا این‌بار نپذیرفتن درخواست‌شان توسط من را می‌پذیرند یا خیر؟ مگر در اسلام، نشست و برخاست با کافرانی که از حقوق انسان‌ها حمایت نمی‌کنند حرام نیست؟! و هنگامی‌که کسی حکم به بی‌گناهی یا عدم بی‌گناهی شخصی بدهد آنها از اصطلاح “beyond a reasonable doubt” (فراتر از یک تردید معقول) استفاده می‌کنند. همچنین آنها به استفاده از راه‌هایی که باعث ستم‌های بزرگ با شکل‌های مختلفش می‌شود، شهره هستند؟ خداوند بخشاینده است. در پناه خدا.

پاسخ:

اگر مجبور به مشارکت می‌باشی می‌توانی در هیأت منصفه مشارکت داشته باشی. نشست و برخاست با هر شخص مؤمن از هر کشوری و معرفی حق به او و نصیحتش جایز است. ما با هیچ‌یک از مردمان، دشمنی نداریم. اما در مورد آمریکا، ما با مردم آمریکا یا با سرزمین آمریکا یا مؤسسات علمی، مؤسسات اجتماعی یا .... یا .... دشمنی نداریم؛ ما فقط به رفتار حکومت آمریکا و سرکشی آن و موضع‌گیری ستم‌کارانه‌اش در جهان انتقاد می‌کنیم و معتقدیم که این موضع‌گیری، متأسفانه همیشه موضع‌گیری منحرف و رادیکالی بوده و هست.

پرسش 65:

آیا دادن رشوه برای گزینش در وزارت آموزش عراق جایز است؟

پاسخ:

کسی‌که رشوه می‌گیرد، آتش را در شکمش می‌خورد؛ اما کسی‌که برای کار و زندگی‌اش مجبور است رشوه دهد، اشکالی بر او نیست.

پرسش 66:

استاد دانشگاهی از انصار است و به دانشجویان در بالا بردن نمرات‌شان کمک می‌کند، این کار چه حکمی دارد؟

پاسخ:

او استاد است و دانشجویانش را می‌شناسد. به طور کلی مدارج به خودی خود ارزشی ندارد، اما جایز نیست به دانشجو مدرکی مبنی بر اینکه او شایستگی کاری را دارد بدهد، در صورتی‌که او این شایستگی را نداشته باشد؛ به عنوان مثال، جایز نیست استاد دانشکده مهندسی، گواهی فارغ‌التحصیلی مهندسی از دانشکده را به کسی‌که شایستگی و کفایت آن را ندارد اِعطا کند، زیرا این کار موجب مشکلات فراوانی می‌شود؛ ملاک، توانایی علمی است.

تأکید می‌کنم اگر استاد چنین ارزیابی کند که دانشجو شایسته فارغ‌التحصیلی است، می‌تواند به او گواهی بدهد، حتی اگر نمره او در امتحان به او اجازه فراغت از تحصیل را ندهد.

پرسش 67:

مسئله‌ای برای ما در اتاق انصار امام مهدی در پالتاک اتفاق افتاده است؛ به این صورت که انصاری هستند که با نام‌هایی وارد می‌شوند و خودشان را پرسش‌کننده معرفی می‌کنند و این مسئله به دو دلیل صورت می‌پذیرد: اول: این فرد می‌خواهد اتاق را به حرکت و نشاط درآورد؛ چرا‌که گاهی اوقات پرسش‌کننده‌ای وجود ندارد. دوم: مهمان‌هایی وجود دارند که به همراه بازدید‌ کننده‌ها وارد می‌شوند و این به خاطر شناختن کسی است که بر مهمان‌ها وارد شده است.

آقا و مولای من! آیا این کار جایز است یا خیر؟

پاسخ:

این مسائل به کسانی بازمی‌گردد که سایت‌ها و تالارها را مدیریت می‌کنند. فرض بر این است که آنها بر آنچه عملشان را برای رضای خداوند اصلاح می‌کند توانایی دارند. خداوند توفیقتان دهد و گام‌هایتان را استوار بدارد.

پاسخ های فقهی ج 2.