طهارت

طهارت

پرسش 1:

شخصی وضو گرفته و از وجود مانعِ وضو بر (برخی) اعضایش مطلع نبوده است. اگر بعد از خواندن نمازش متوجه این مانع شده باشد حکم نمازش چیست؟ آیا دوباره بخواند یا خیر؟

پاسخ:

اعاده کند (دوباره بخواند).

پرسش 2:

اگر از درون ناخنم لکه‌ای از لاک ناخن که دو هفته پیش بر ناخنم بوده است آشکار شود، آیا اعادۀ نمازها و غسل‌هایم بر من واجب است؟

و اگر امروز روزه باشم، آیا روزه‌ام مقبول است یا باطل؟

پاسخ:

تکرار غسل و وضو واجب نیست، و نماز و روزه هر دو صحیح است؛ و به‌طورکلی رساندن آب به درون ناخن واجب نیست.

پرسش 3:

نوعی حنای رنگی برای طراحی روی بدن وجود دارد. آیا وضو باوجوداین حنا روی بدن جایز است؟ یا به‌عنوان حجاب و مانع محسوب می‌گردد؟

پاسخ:

تا هنگامی‌که تنها پوست را رنگی می‌کند، حجاب و مانع محسوب نمی‌شود.

پرسش 4:

من یک ارتشی بازنشسته‌ام و دچار قطعی عضو از ناحیۀ پای راست پایین‌تر از مفصل مچ پا هستم؛ یعنی روی مفصل پا حرکت می‌کنم؛

اما پزشکی که مرا مورد عمل جراحی قرار داده آن را مقداری اصلاح‌کرده است تا هنگام راه رفتن اذیتم نکند؛ یعنی استخوان مچ پایم را تغییر داده و آن را از وضعیت عمودی به افقی تغییر شکل داده است تا راه رفتن روی مفصل برایم راحت شود. در کتاب «شرایع‌الاسلام (احکام نورانی اسلام)» در فصل وضو در توضیح مسح پایی که دچار قطع عضو است خواندم که اگر «کعب» (برآمدگی روی پا) نداشته نباشد آن پا را مسح نکند، و من طبق آنچه خواندم عمل کردم؛

اما از آن روز تا حالا در حیرتم که آیا مشمول این حکم شرعی هستم یا نه؟

پاسخ:

طبق آنچه در کتاب «شرایع اسلام» آمده عمل کن و شک و تردید نداشته باش: (اگر قسمتی از پا که باید مسح شود قطع‌شده باشد باید باقی‌ماندۀ آن مسح گردد ولی اگر پا از «کعب» قطع‌شده باشد مسح آن ساقط می‌شود).

پرسش 5:

زخمی را پاک کردم، و بعد آن متوجه شدم که پیوسته خون از آن خارج می‌شود. آن خونریزی متوقف شد و فراموش کردم که برای بار دوم آن را تطهیر کنم، وضو گرفتم و نماز خواندم. حکم وضو و نمازم چیست؟

پاسخ:

طبق داده‌های این پرسش در اینجا خونی بر عضوی از اعضایی که باید در وضو شسته شود ـ‌مثل دست یا صورت‌ـ بوده است و به‌این‌ترتیب وضو بر روی این خون بدون اینکه پاک‌شده باشد اجراشده است؛

بنابراین ـ‌با توجه به این فرضیات‌ـ وضو روی عضوی که نجاستی بر رویش بوده و پاک نبوده است، انجام‌شده است. به‌این‌ترتیب این وضو صحیح نیست و باید نماز اعاده شود.

پرسش 6:

دختری که در نیمه‌شب در ماه رمضان پاک می‌شود ولی به دلیل شرم و حیا از پدر یا برادرانش نمی‌تواند غسل کند، آیا غسل بر او واجب است؟

یا می‌تواند افطار کند (روزه نگیرد)؟ به همین ترتیب در مورد احکام استحاضه اگر دختر جوان -‌به همین دلیلِ گفته‌شده- نتواند صبحْ هنگام (فجر) غسل کند، راه‌حل چیست؟

پاسخ:

خجالت کشیدن، عذری برای ترک غسل محسوب نمی‌شود؛ ولی به‌طورکلی اگر انسان از طهارت با آب معذور باشد، حکمش به طهارت با خاک ـ‌یعنی تیمّم‌ـ تبدیل می‌شود.

پرسش 7:

کسی که غسلی بر او واجب بوده ولی از حکم اطلاعی نداشته، وجوب غسل را نمی‌دانسته، غسل نکرده و نماز خوانده و روزه گرفته است، حکم نماز و روزه‌اش چیست؟

آیا قضا بر او واجب است؟ و اگر قضا بر او واجب است و نداند چه تعداد ایام روزه یا نماز را در این شرایط سپری کرده است، چه باید بکند؟

پاسخ:

هرگاه طهارت نباشد، نماز باطل می‌شود و همین‌طور روزه در مواردی که در آن‌ها طهارت شرط هست، و در صورت ندانستن تعداد، اقدام به قضا می‌‌کند تا برایش اطمینان حاصل شود که همه را قضا نموده است.

پرسش 8:

آیا خونی که از زن حامله درنتیجۀ نقصی در جُفت بیرون می‌ریزد، خون استحاضه محسوب می‌شود؟

پاسخ:

در وضعیتی که در این پرسش گفته‌شده است خونِ استحاضه محسوب می‌شود.

پرسش 9:

آیا دست دادن با منداییان (صابئی‌ها)(۱ ) و دیده‌بوسی با آن‌ها و خوردن از غذایشان جایز است؟

پاسخ:

جایز است.

پرسش 10:

گاهی با شخصی هندو یا مجوس برخورد می‌کنیم. آن‌ها با ما دست می‌دهند یا جاهایی ـ‌مثل رستوران، شرکت و ...‌ـ برایمان چای می‌آورند،

چه‌بسا ظرف‌ها را می‌شویند یا ما را به دست مرطوب لمس می‌کنند، یا به‌عنوان‌مثال نجار یا نقاش هستند یا شغل دیگری دارند، وارد خانه‌هایمان می‌شوند و اینجاوآنجا را لمس می‌کنند. حدود تعامل با آن‌ها ازنظر نجس و پاک بودن چیست؟

آیا به غسل و وضو نیاز داریم یا باید مکان و اشیا را پاک‌کنیم؟ در مورد خوردن و نوشیدن چطور؟ چه درصورتی‌که این شخص از تهیه‌کنندگان غذا باشد؟ یا صرفاً آورنده‌اش باشد؟

پاسخ:

در مورد هندو و مجوس، تا هنگامی‌که به خداوند سبحان ایمان داشته باشند حکم به نجس بودنشان نمی‌شود؛ و درنتیجه اگر با رطوبتی که سرایت کننده باشد شما، غذا یا ظروفتان را لمس کنند اشکالی وجود ندارد.

پرسش 11:

اگر بیماری را که در بستر مرگ است ـ‌پیش از اعلام فوت از سوی پزشکان‌ـ لمس کنیم، آیا غسل مسّ میّت بر ما واجب می‌شود؟

پاسخ:

غسل مسّ میّت واجب نیست مگر بعد از سرد شدن بدن میّت پس از مرگش و یقین پیدا کردن به اینکه او مرده است؛

و این مطلب در کتاب شرایع بیان‌شده است: (کسی که جسم مردۀ انسان بعد از سرد شدن براثر مرگ و قبل از تطهیر (غسل یا تیمّم میّت) لمس کند، غسل بر او واجب می گردد).

پرسش 12:

تشکی با کلفتی بیش از 25 سانتی‌متر با ادرار کودکی نجس شده است. این تشک را نمی‌توان با آب شست؛

چراکه آب داخلش می‌ماند و از آن خارج نمی‌شود. برخی شرکت‌ها وجود دارند که چنین زیراندازهایی را با ابزار مخصوصی شست‌و‌شو می‌کنند. چگونگی شستن و ضدعفونی کردن زیرانداز به این صورت است که فقط بخارآب داغ را با فشار بر تشک وارد می‌کنند و نه خودِ آب را. آیا تشک با این روشِ شستن، پاک می‌شود یا خیر؟

پاسخ:

می‌توان برای تطهیر آن، آب پیوسته‌ای را به آن رساند (مثل آبی که در لوله‌کشی خانه جریان دارد). همچنین مکان نجس شده را می‌توان با بخار پاک نمود. ولی عین نجاست، فقط با واردکردن بخارآب پُرفشار پاک نمی‌شود؛

بلکه باید توسط آب فراوان مانند آب‌لوله‌کشی از بین برود یا برطرف شود یا اینکه بخارآب، مدت‌زمان نسبتاً بسیار طولانی بر آن چیره شود تا برای این کار کافی باشد و بخار، عین نجاست را از بین ببرد و مکان یا محل را پاک گرداند.

منابع:

1- منداییان پیروان یحیای تعمید دهنده و یکی از اقلیت‌های مذهبی ایران، عراق و سوریه هستند. منداییان با نام صابئین نیز شناخته می‌شوند. در بعضی سنت‌های اسلامی آنان را به اشتباه ستاره‌پرست دانسته‌اند اما ایشان خود را پیروان یحیای پیامبر می‌دانند. (مترجم ـ منبع ویکی‌پدیا).

پاسخ های فقهی مسائل متفرقه ج 4 ص 11-16.