Logo

پاسخ های فقهی ( مسایل متفرقه جلد چهارم ) - استخاره و دعا

استخاره و دعا

سوال

پرسش 186:

آیا تکرار استخاره در شرایطی مشخص جایز است به این دلیل که شرایط می‌تواند تغییر کند و اینکه ممکن است (نتیجه) در وقتی مناسب نباشد و در وقتی دیگر مناسب باشد؟

پاسخ:

بله، دوباره استخاره گرفتن با توجه به وقوع پیوستن حوادثی که شرایط یا اوضاع را تغییر می‌دهد جایز است؛ اما تکرار استخاره از سرِ بیهودگی و سبک شمردن، جایز نیست؛ و هر کس بر حال و وضعیت خودش آگاه است.

پرسش 187:

آقا و مولای من یمانی آل محمد (ع)! ای فرزند رسول خدا! از خداوند برای شما عزت و پیروزی درخواست می‌کنم. امیدوارم به من ذکر یا دعایی بیاموزی تا به حاجتم برسم و با آن مشکلم حل شود.

پاسخ:

اگر دعا شامل صلوات بر محمد و آل محمد باشد ان‌شاءالله به‌سادگی و آسانی بالا می‌رود. اخلاص در دعا، اجابت را به دنبال دارد، ولی اجابت تنها به دست خداوند سبحان است (شاید آنچه را که برای من به تأخیر می‌اندازی برایم بهتر باشد، چراکه تو به عاقبت امور آگاهی)؛

و چه‌بسا راه‌حل به دست خودم باشد درحالی‌که از خداوند می‌خواهم مشکلم را حل کند!

این دعایی است که ان‌شاءالله خیر بسیاری ‌برای کسی که چهل روز بر آن مداومت داشته باشد دربردارد. از شما درخواست می‌کنم مرا از دعا فروگذار نکنی:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

(یا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکارِهِ، وَیا مَنْ یُفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدائِدِ، وَیا مَنْ یُلْتَمَسُ مِنْهُ الَمخْرَجُ اِلى رَوْحِ الْفَرَجِ، ذَلَّتْ لِقُدْرَتِکَ الصِّعابُ، وَتَسَبَّبَتْ بِلُطْفِکَ الأسْبابُ، وَجَرى بِقُدْرَتِکَ الْقَضاءُ، وَمَضَتْ عَلى اِرادَتِکَ الأشْیاءُ، فَهِیَ بِمَشِیَّتِکَ دُونَ قَوْلِکَ مُؤْتَمِرَهٌ، وَبِإِرادَتِکَ دُونَ نَهْیِکَ مُنْزَجِرَهٌ، اَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمّاتِ،

واَنْتَ الْمَفْزَعُ المُلِمّاتِ، لا یَنْدَفِعُ مِنْها اِلاّ ما دَفَعْتَ، وَلا یَنْکَشِفُ مِنْها اِلاّ ما کَشَفْتَ، وَقَدْ نَزَلَ بی یا رَبِّ ما قَدْ تَکأَّدَنی ثِقْلُهُ، وَاَلَمَّ بی ما قَدْ بَهَظَنی حَمْلُهُ، وَبِقُدْرَتِکَ اَوْرَدْتَهُ عَلَیَّ، وَبِسُلْطانِکَ وَجَّهْتَهُ اِلَیَّ، فَلا مُصْدِرَ لِما اَوْرَدْتَ، وَلا صارِفَ لِما وَجَّهْتَ، وَلا فاتِحَ لِما اَغْلَقْتَ، وَلا مُغْلِقَ لِما فَتَحْتَ، وَلا مُیَسِّرَ لِما عَسَّرْتَ،

وَلا ناصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّد وآلِهِ، وَاْفْتَحْ لی یا رَبِّ بابَ الْفَرَجِ بِطَولِکَ، وَاکْسِرْ عَنّی سُلْطانَ الْهَمِّ بِحَوْلِکَ، وَاَنِلْنی حُسْنَ النَّظَرِ فیـما شَکَوْتُ، وَاَذِقْنی حَلاوَهَ الصُّنْعِ فیـما سَاَلْتُ، وَهَبْ لی مِنْ لَدُنْکَ رَحْمهً وَفَرجاً هَنیئاً، وَاجْعَلْ لی مِنْ عِنْدِکَ مَخْرَجاً وَحِیّاً، وَلا تَشْغَلْنی بِالاْهتِمامِ عَنْ تَعاهُدِ فُرُوضِکَ، وَاسْتِعْمالِ سُنَّتِکَ فَقَدْ ضِقْتُ لِما نَزَلَ بی یا رَبِّ ذَرْعاً، وامْتَلأتُ بِحَمْلِ ما حَدَثَ عَلیَّ هَمّاً، واَنْتَ الْقادِرُ عَلى کَشْفِ ما مُنیتُ بِهِ، وَدَفْعِ ما وَقَعْتُ فیهِ، فاَفْعَلْ بی ذلِکَ وَاِنْ لَمْ اَسْتَوْجِبْهُ مِنْکَ، یا ذَا الْعَرْشِ الْعَظیمِ، وَذَا الْمَنِّ الْکَریمِ،

فَاَنْتَ قادِرٌ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ، آمینَ رب‌العالمین)

(اى آن‌که گرفتاری‌هاى سخت تنها به‌وسیلۀ او گشوده گردد، اى آن‌که تیزى تیغ دشواری‌ها با او درهم شکسته شود، اى آن‌که بیرون آمدن از رنج‌ها و راه یافتن به‌سوی عرصۀ گشایش تنها از او درخواست گردد، در برابر توانایى‏ات سختی‌ها رام شد، و به لطف تو اسباب و وسایل فراهم گشت، و به نیروی تو قضا جارى شد، و امور بر اساس اراده‏ات گذَرَد. پس اشیا تنها نه به گفتارت‏ بلکه به اراده‏ات فرمان پذیرند، و تنها به اراده‏ات قبل از نهى کردنت بازداشته‏اند. تنها تو براى رفع گرفتاری‌ها خوانده شدى، و تنها تو در بلاهاى سخت پناهگاهى. چیزى از آن بلاهاى سخت دفع نگردد جز آنچه تو دفع کردى، و چیزى از آن گشوده‏ نشود مگر آنچه تو گشودى.

ای پروردگارم! مشکلى به من رسیده که سنگینى‏اش مرا به‌زحمت انداخته، و دشوارى بر من فرود آمده که به دوش کشیدنش مرا گرانبار نموده ‏است.‏ آرى آن را تو به قدرت خویش بر من فرود آوردى، و با نیرویت متوجّه من ساختى؛ پس ازآنچه مرا در آن وارد کردى بیرون کننده‏اى نیست و ازآنچه متوجه من نمودى بازگرداننده‏اى وجود ندارد و ازآنچه تو بستى گشاینده‏اى نیست و ازآنچه تو گشودى کسى را یاراى بستن نیست و بر آنچه تو سخت گرفتى آسان‏ کننده‏اى نیست و براى آن‌که تو از یارى‏اش دریغ ورزیدى یاورى نیست.

بر محمّد و خاندانش درود فرست و درب گشایش را ـ‌پروردگارا‌ـ به کرم و فضلت‏ به روى من بگشا، و چیرگىِ اندوه را به نیرویت از من برگیر، و مرا در آنچه از آن به تو شکایت نمودم خوش‏بینى عطا فرما، و شیرینى رفتارت را در آنچه از تو خواستم به من بچشان، و از پیشگاه خود مهر و گشایشی گوارا به من ببخشای، و از نزد خود راه نجات فورى برایم قرار

ده، و از محافظت در انجام واجبات و به کار گرفتن احکامت‏ در زندگى مرا غافل مساز. پروردگارا! از مشکلى که بر من فرود آمده سخت به تنگ آمدم، و وجودم را به خاطر حادثه‏اى که برایم رخ‌داده اندوه فراگرفته است. تنها تو توانایى براى برطرف ساختن آنچه به آن دچار شدم و دفع آنچه در آن افتادم؛ پس به فضل خویش‏ آن را برایم به انجام برسان، هرچند خود را سزاوار آن از سوى تو نمى‏دانم. اى صاحب عرش بزرگ، و ای داراى نعمت‏ کریمانه!

که تنها تو نیرومندى، اى مهربان‌ترین مهربانان! دعایم را اجابت فرما اى پروردگار جهانیان!).

پرسش 188:

چنانچه انسان در سجده متوجه خداوند شود و از او بخواهد متحمل دردی شود که به کسی که برایش عزیز است رسیده باشد، آیا خداوند سبحان چنین دعایی را اجابت می‌فرماید؟

پاسخ:

خداوند اجابت‌کنندۀ دعاکننده‌ای است که او را بخواند. خداوند سبحان و متعال، کریم است و در ساحت خداوند بخل راه ندارد؛ پس بهتر است انسان از خداوند بخواهد ناراحتی را از کسی که دوستش می‌دارد دور کند نه اینکه به‌جای او آن ناراحتی را متحمل شود.

پاسخ های فقهی مسائل متفرقه ج 4 ص 120-124.

احمد الحسن